Od autora: Notatki praktykującego psychologa o wyznaczaniu celów i dokąd nas to może zaprowadzić Podczas konsultacji z klientami zauważyłem jedną niezwykłą cechę . Większość tzw. problemów, którymi się martwimy, wynika z nieprawidłowego wyznaczania celów. I jak wspaniale jest nie tylko przekuć pewne „chcę” w konkretny cel i plan działania, aby go osiągnąć, ale także być w tym lepszym od innych. Zmień swój sposób myślenia. Najciekawsze jest to, że zagadnieniom wyznaczania celów poświęconych jest mnóstwo specjalistycznej literatury, różnorodnych kursów i szkoleń. Jednak na podstawie mojej wieloletniej pracy jako korepetytor w szkołach biznesu i promotor doktorantów na uniwersytetach, mogę zauważyć, że jest to poważna luka zarówno dla studentów programów MBA, jak i klientów psychologów. O właściwym wyznaczaniu celów możemy wiedzieć wszystko i nawet uczyć innych, ale w praktyce sami tego nie zrobimy. A to może powodować trudności we wszystkich obszarach naszego życia. Metod wyznaczania celów jest wiele. Są to na przykład Well-Formulated Result (HFR) w NLP, model SMART w coachingu i zarządzaniu oraz wiele innych. Tak naprawdę wydaje mi się, że nie jest aż tak istotne, jakich metod użyjesz. Najważniejsze, że działa na Ciebie, jest wygodny w użyciu i ładuje Cię energią zaradnego stanu. Spróbuję przeanalizować technikę na konkretnych przykładach z mojej osobistej praktyki konsultingowej. Nr 1 Pozytywne określenie celu Czy zamierzony cel Cię inspiruje? Czy jest sformułowane w pozytywny sposób? I ogólnie, czy to naprawdę twój przykład? Żołnierz był poważnie zaniepokojony tym, co zrobi, gdy wkrótce przejdzie na emeryturę do rezerwy. Jego specjalność wojskowa nie jest zbyt istotna w służbie cywilnej. Aby rozwiązać ten problem, wziął udział w kursach psychologii i wybrał mnie na swojego promotora do napisania pracy magisterskiej. Student przyszedł do mnie na konsultację z „kwaśną miną”, gdyż proponowane standardowe tematy dyplomu nie były dla niego interesujące. Po przeanalizowaniu sytuacji opracowaliśmy standardowe sformułowanie w formacie, który mógłby pomóc mu zastosować wyuczony materiał w służbie cywilnej. Chciał zostać poszukiwanym psychologiem, który rozumie i wie, jak pracować z motywacją personelu wojskowego, który przeszedł na emeryturę i dostał pracę w firmach ochroniarskich nr 2. To zależy od tego, jak bardzo możesz osobiście wpłynąć na osiągnięcie cel? Bardzo często niemożność osiągnięcia celu jest bezpośrednią drogą do cierpienia. Rozwiedziony mężczyzna bardzo się martwił, że jego dziesięcioletni syn, mieszkający w innej rodzinie, nie korzysta z zakupionego karnetu na basen. Ojca chłopca można zrozumieć. Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci rosły silne i zdrowe. Zapytałem go, ile ze 100 procent osiągnięcia tego celu zależy od niego samego. Po namyśle doszedł do wniosku, że było to 30 proc., bo na decyzję o pójściu na basen wpływa także matka dziecka (kontrola) i własna opinia chłopca (chęć). Klient postawił więc sobie pozytywny cel, ale nie wziął pod uwagę stopnia wpływu, jaki sam ma na jego realizację. Nr 3. Konkretność. Czy Twój cel jest konkretny, mierzalny i ograniczony w czasie? W końcu jeśli czegoś nie mierzysz, to nie zarządzasz tym. Jasny, spisany plan działania pozwalający osiągnąć cel pomoże Ci utrzymać się na kursie. Przykład. Ojciec przyprowadził nastolatka na poradę zawodową. Chłopiec przeszedł szereg testów, ale nie miał pojęcia, kim chce zostać. Zaczęliśmy komunikować się o aktualnych trendach w specjalnościach, ewolucji zawodów i wcześniejszych udanych doświadczeniach z udziału w projektach. Okazało się, że chłopiec uwielbia grać w gry, ale jednocześnie pisze recenzje gier i je publikuje. Zgodziłam się na eksperyment społeczny ze znanym dziennikarzem. Wszyscy spotkaliśmy się w kawiarni i rozmawialiśmy o dziennikarstwie, ścieżkach zostania pisarzem i aktualnych trendach w tej dziedzinieśledzenie kariery. W efekcie nastolatek sformułował dla siebie inspirujący, konkretny cel, który od niego zależał – zapisać się na studia na kierunku dziennikarstwo z konkretnym planem działania i terminem nr 4. Osiągalność celu osiągnąć cel ważne jest posiadanie niezbędnych zasobów, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych? Lub zrozumienie, gdzie można je potencjalnie uzyskać. Czy odpowiednio oceniasz swoje możliwości? Przykład. Krewni nastoletniego sportowca poprosili o konsultację z zakresu psychologii sportu. Okazało się, że chłopak na poważnie zajmował się koszykówką i bardzo się martwił, że jego bardziej zdolny (jak mu się wydawało) przyjaciel spędzał więcej czasu na upragnionej przez siebie pozycji na boisku. Zaczęliśmy z nim pracować i wyjaśniać obiekt do porównania. Tempo rozwoju psychicznego i fizjologicznego w okresie dojrzewania u każdego nastolatka jest inne. Rozwijają się i nabywają niezbędne cechy fizyczne szybciej, inne wolniej. Ważne jest, aby znaleźć swoją grę, odkryć swój potencjał, a nie starać się dogonić innych. Razem z chłopcem opracowaliśmy osobisty i bardzo konkretny plan działania z inspirującym celem, który zależał wyłącznie od jego wysiłków i danych fizycznych. Nr 5. Odpowiada kontekstowi sytuacji. Czy cel jest zgodny z Twoimi innymi celami życiowymi i wartości. Czy ona im nie zaprzecza? Są cele duże i małe, ważne jest, aby umieć je rozdzielić i połączyć. Przykład. Mężczyzna pytał o trudności w podejmowaniu decyzji dotyczących rozwoju swojej kariery. Zaproponowano mu nową pracę, która wydawała mu się prestiżowa i wysoko płatna. Dręczyły go jednak pewne niejasne wątpliwości. Zaczęliśmy analizować jego wartości, priorytety i cele w różnych obszarach życia. Okazało się, że wątpliwości były uzasadnione. Nowy zespół go nie zainspirował, wręcz przeciwnie, była to inna kultura korporacyjna, sytuacja ekonomiczna nie sprzyjała realizacji wyznaczonych planów sprzedażowych produktów, wcześniej wolny grafik był mocno napięty, a ryzyko zwolnienia zawsze należy brać pod uwagę pracownika. Po przeanalizowaniu sytuacji i uwzględnieniu długoterminowych priorytetów Klienta opracowaliśmy kilka scenariuszy opracowania planu kariery. Efekt końcowy wymarzonego planu był inspirujący, wybrane trajektorie zależały od klienta, natomiast sam cel był dość konkretny i odpowiadał kontekstowi sytuacji nr 6. Przyjazność dla środowiska celu zawsze wiąże się z pewnością konsekwencje. Czy wszystkie będą Ci odpowiadać? I czy jakiekolwiek środki zmienią pierwotny cel? Przykład. Na konsultację przyjęto chłopca z tikami nerwowymi. Okazało się, że uczennica osiąga doskonałe oceny w gimnazjum i jest przykładem w klasie, ale jednocześnie ma wysoki poziom lęku, który objawia się tikami nerwowymi i alergiami skórnymi. Matka chłopca bardzo wymagała od jakości przygotowania lekcji i wysokich ocen z nauki. Jej zdaniem jest to niezwykle ważne, aby nastolatka nie stała się później bezdomna. Rozpoczęliśmy współpracę z nastolatkiem i jego rodzicami, wyjaśniając kwestie przyjazności dla środowiska postawionych celów. Oczywiście, że oceny są ważne. Ale co w ostatecznym rozrachunku jest ważniejsze: wiedza i zdrowa, zrównoważona psychika czy wkuwanie przedmiotów na pamięć, czyste zeszyty bez gumek, proste piątki na świadectwie i masa chorób psychosomatycznych nr 7. Pierwszy krok Można mieć inspirujący cel, plany, marzenia, pragnienia i pragnienia, ale jak powiedział filozof Lao Tzu: „Nawet tysiącmilowa podróż zaczyna się od pierwszego kroku”. Na konsultację przyprowadziła ją do mnie matka wychowująca córkę sportowca. Dziewczynka nie była w stanie pokonać dystansu w basenie w określonym standardowym progu czasu. Wkrótce zbliżały się ważne zawody pływackie, a czasu na przygotowania było niewiele. Zaczęliśmy z nią pracować, ćwicząc metody treningu ideomotorycznego i progresywnej relaksacji. A pierwszy krok do zwycięstwa przed startem zdefiniowaliśmy jako wizualizację pomyślnego pokonania dystansu w wymaganym czasie. Zapytałem dziewczynę, która!