Od autora: artykuł stanowi kreatywną platformę dla projektów terapii społecznej i projektowania społecznego, opartych na dyskursie filozoficznym, kulturowym i psychoanalitycznym Władysław Łebedko Idea rosyjska - problemy i perspektywy w kontekście współczesnej struktury Logosu Planetarnego Czym jest nasz ziemski język w porównaniu z cudowną naturą? Z jaką beztroską i łatwą swobodą Rozsiewała wszędzie piękno, a różnorodność łączyła z jednością! Tylko gdzie, jakim pędzlem to namalował? Tylko jedna z jej cech. Wysiłkiem uda się zaczerpnąć inspiracji... Ale czy da się przenieść żywych w umarłych? Kto byłby w stanie odtworzyć dzieło słowami? Czy niewyrażalne podlega ekspresji?.. Sakramenty święte, zna je tylko serce. Czyż nie zdarza się to często w majestatycznej godzinie Wieczornej krainy przemienienia, Kiedy zmieszana dusza jest pełna proroctw wielkiej wizji I uniesiona w bezkres, - Bolesne uczucie wwierca się w pierś, Chcemy zachować piękna w locie, Chcemy nadać imię bezimiennemu - A sztuka wyczerpana i milcząca? To, co widać oczami - ten płomień chmur, Lecąc po cichym niebie, To drżenie lśniących wód, Te obrazy brzegów W ogniu wspaniałego zachodu słońca - To są takie jasne rysy - Skrzydlata myśl łatwo je łapie, I są słowa opisujące ich genialne piękno. Ale co łączy się z tym olśniewającym pięknem - To jest tak niejasne, ekscytujące nas, Ten czarujący głos, słyszany przez jedną duszę, To do odległego dążenia, To powitanie, które przeminęło (Jak oddech, który nagle przybył Z łąki ojczyzny , gdzie był kiedyś kwiat, Święta młodość, gdzie żyła nadzieja), To wspomnienie, które szeptało do duszy O słodkiej, radosnej i bolesnej przeszłości, To sanktuarium zstępujące z wysokości, Ta obecność stwórcy w stworzeniu – Jaki tam jest język dla nich? mówi wyraźnie. V.A. Żukowski 1. Właściwie, ujawniając tezę o schyłku ery metanarracji, moglibyśmy ograniczyć się do wersów wielkiego poematu Wasilija Andriejewicza Żukowskiego... Ale będziemy musieli wprowadzić czytelnika w pewien dyskurs i Od czasów starożytnych umysł ludzki tęsknił za jakąś wszechogarniającą definicją lub koncepcjami, które mogłyby dać kompleksowy opis różnorodności zjawisk, form postrzeganego świata w maksymalnej kompletności ich wzajemnych powiązań. Źródła chęci przedstawienia pewnego uniwersalnego opisu świata (przynajmniej w cywilizacji europejskiej) odnajdujemy już u presokratyków (Heraklit ze swoją uniwersalną zasadą ognia, Parmenides z jego przepełnieniem myśleniem itp.). Tendencję tę kontynuowali Platon, neoplatończycy, filozofia średniowiecza i renesansu; nabrała ona ekscytującego zasięgu w okresie rozkwitu filozofii klasycznej i osiągnęła niemal swój kres w okresie rozkwitu epoki modernizmu (co wielu naszych współczesnych jeszcze tam było), niespodziewanie się urwała. W tym momencie, gdy „świat utracił swój rdzeń” (J. Deleuze, F. Guattari) [1], dla ludzi o zdrowych zmysłach intelektualnych stało się oczywiste, że zbudowanie pewnych uniwersalnych opisów – metanarracji – jest zasadniczo niemożliwe. A próby poszukiwania takich metanarracji przez modernizm wiązały się z motywem szukania ukojenia i oparcia w obliczu rozwijającego się chaosu nihilizmu. Obecnie człowiek zdrowy na umyśle ma świadomość niemożliwości wyrażenia całej potencjalnej nieskończoności semantycznej istoty bytu w ostatecznym indywidualnym (a nawet zbiorowym – w tym także rozciągniętym w historycznych ramach istnienia cywilizacji) wysiłku poznania. Innymi słowy, zmuszeni jesteśmy przyznać, że żyjemy w sytuacji fundamentalnego braku informacji w najróżniejszych kontekstach życia. Jeśli dotkniemy etycznej strony zagadnienia, to musimy zaakceptować fakt, że nie jest nam dane rozstrzygać, czy pewne zdarzenia i zjawiska w życiu jednostki, czy też w życiu narodu lub ludzkości są dobre, czy też nie, czy kierują się z woli przypadku lub opatrzności. Mamy tylko egzystencjalny wybór – zaufać lub nie zaufać temu, co się dzieje ico się wydarzyło, przekracza wszelkie nasze możliwe wyjaśnienia – właśnie z powodu zasadniczego braku informacji. Dlatego czas, w którym żyjemy, można nazwać erą upadku metanarracji, odmowy szukania pewnego rodzaju „pomocnego samooszukiwania się” i akceptacji zasadniczej niestabilności i kolażu zarówno naszych spostrzeżeń, jak i naszych opisów . Jak mówi francuski filozof Jean Lyotard: „Filozofia nie chce już pocieszać się konsensusem, ale otwarcie i szczerze poszukuje nowych sposobów przedstawiania, aby z jeszcze większą przenikliwością oddać wrażenie tego, czego nie można sobie wyobrazić, ale różnych odcieni które można wyrazić i oznaczyć w mnożących się narracjach.” Zamiast więc szukać transcendentalnych metanarracji, przechodzimy do różnorodności indywidualnych kontekstowych punktów widzenia, prywatnych narracji, które w nadchodzącym czasie będą swego rodzaju „kolażowym wsparciem” naszego światopoglądu. Pomimo pozornie pesymistycznej prognozy, samo ryzyko tak beznadziejnego przedsięwzięcia może stać się realnym wsparciem, będąc w stanie trwałej nierównowagi lub niestabilnej równowagi, co jest najlepszą zachętą do rozwoju. W tym miejscu warto także wspomnieć o istotnej roli fundamentalnej ironii i autoironii, która pozwala zachować zdrowy pogląd na świat. Wiadomo, że ludzi nie zabraknie teraz, a być może w najbliższej przyszłości którzy chcą znaleźć solidny grunt i zbudować „jednolitą teorię wszystkiego”, bo za myślą postępową nieuchronnie ciągnie się ogon najróżniejszych mitologii, zwłaszcza podsycanych przez New Age „różowy ezoteryzm”, na który moda jeszcze nie przeminęła , gdyż istnieją zarówno konsumenci, jak i producenci tych produktów, spekulujący na temat owej „ludzkiej, nazbyt ludzkiej” (F. Nietzsche) chęci znalezienia pocieszenia i oparcia w obliczu egzystencjalnej niepewności. Umberto Eco w swojej powieści „Wahadło Foucaulta” nazwał takich budowniczych „zunifikowanych systemów i teorii” obsesjami. 2. Jeśli wystarczająco głęboko zrozumiemy tezę o bezsensowności metanarracji, to nie będzie nam trudno zgodzić się, że żyjemy w sytuacji zasadniczego braku informacji na temat ogromnej liczby zagadnień, zarówno naukowych, jak i dyskursu codziennego. Musimy zracjonalizować większość informacji niezbędnych do wyciągnięcia wniosków na temat konkretnego zjawiska – czy jest ono przydatne, czy bezużyteczne, czy przynosi dobro, czy też odbiera. Jeśli zrozumiemy to nie tylko słowami, ale całą swoją odwagą, będziemy mieli mniej powodów, aby oddawać się zabawom, w które gramy (E. Berne. „Gry, w które grają ludzie”). Zniknie pewność, że powiedzmy: „Wiem na pewno, że mam rację, a druga osoba się myli”. Często zarówno w prasie, jak i w Internecie pojawiają się wypowiedzi osób, które nie mają pełnej informacji na jakiś temat, że pewne zjawisko, osoba lub proces, że tak powiem, względnie rzecz biorąc, jest „zły” (na konkretnych przykładach , oceny te brzmią -różnie, a temu z reguły towarzyszy żal, uraza lub agresja oceniającego). Okazuje się, że nasz rzeczoznawca twierdzi, że dokładnie wie, jak wszystko powinno wyglądać – jakie powinno być zjawisko, proces, konkretna osoba czy grupa osób. Oznacza to, że domyślnie przypisuje sobie status wiedzy absolutnej, a resztę - złudzenia. Jeśli przyjmiemy tezę, że każdy z nas bez wyjątku znajduje się w sytuacji fundamentalnego niedoboru informacji, wówczas takie sądy wartościujące i emocje z nimi związane stracą sens. Dotyczy to między innymi nie tylko ocen konkretnych osób czy wydarzeń, ale także pewnych globalnych uogólnień, takich jak: „następuje proces degradacji”, „świat zmierza w stronę przepaści”, „Rosja na skraju zagłady” itp. W tym przypadku osoby posługujące się takimi ocenami już twierdzą, że wiedzą lepiej niż Opatrzność, jak sytuacja powinna się potoczyć (możliwe są tu Bóg, Wszechświat, inne synonimy). Zatem co się dzieje? Mamy do czynienia z pewną sytuacją, której nie jesteśmy w stanie wyjaśnić ze względu na wspomniany już zasadniczy brak informacji i tutaj mamy co najmniej dwa wyjścia. Pierwszy -decydować, co dokładnie wiemy, jak powinno być, i dzięki temu możemy występować w roli sędziów procesów światowych, które z kolei są w tym przypadku „złe”, „niesprawiedliwe”, krótko mówiąc – złe. Drugim jest zaakceptowanie pewnej Takości tego, co się dzieje, jako czegoś, czego intencji nie jesteśmy jeszcze w stanie pojąć. W drugim przypadku zarówno my, jak i sytuacja jesteśmy postrzegani jako to, co jest i czemu można zaufać, nawet niezależnie od subiektywnie bolesnych, a nawet tragicznych uczuć, jakie ta sytuacja wywołuje. W Analizie Transakcyjnej (E. Berne) istnieje koncepcja koralogramu[2]. Są to cztery podstawowe pozycje, jakie człowiek może zajmować jednocześnie w stosunku do siebie i do Innego (przez Innego będziemy tu rozumieć zarówno drugiego człowieka, jak i różne zjawiska, procesy, zdarzenia, grupy ludzi itp.). Pierwsza to pozycja dobrego samopoczucia: Ja + Ty +. Następna jest pozycja wyższości: Ja + Ty –, pozycja ofiary: Ja – Ty + i pozycja zagłady: Ja – Ty – („Ty” jest tu po prostu Innym we wszystkich jego znaczeniach i kontekstach). Łatwo zauważyć, że tylko pierwsza pozycja jest zwycięska pod każdym względem. Zachowujemy szacunek zarówno do siebie, jak i do Innego, bez względu na wszystko, bo wiemy, że nie mamy pełnej informacji i w ogóle jakiś plan Opatrzności jest nam nieznany, ale jest postrzegany jako Takość. Ale inne stanowiska nieuchronnie prowadzą do samych „gier, w które ludzie grają”, które są znakomicie opisane w literaturze poświęconej analizie transakcyjnej (oraz w innych obszarach psychologii i filozofii – ta sama sytuacja jest opisywana w innych językach, tak dla jasności, teraz wygodny dla nas język gier itp.). Każda gra transakcyjna jest z definicji destrukcyjna w tym sensie, że jej uczestnicy tracą przy tym siłę, energię, zdrowie, a w skrajnych przypadkach życie. Przypomnijmy krótko, że Gra przedstawia dramatyczne ruchy osoby lub grupy osób (aż do grupy etnicznej) wzdłuż tzw. „trójkąta Cartmana”: Zbawiciel – Ofiara – Prześladowca. Jednocześnie jasne jest, że Prześladowca i Zbawiciel znajdują się na pozycji Ja + Ty – (w języku informacyjnym: „Mam pełniejszą informację niż Inny”) i w rezultacie albo „pomogę” ” (dokładnie w cudzysłowie) jako Zbawiciel lub karać jako Prześladowca. Gry toczą się pomiędzy jednostkami, grupami, a nawet grupami etnicznymi. Wynikiem Gry dla wszystkich stron jest zawsze porażka. A pozycja Ja – Ty – jest pozycją skrajnej rozpaczy, depresji, która w skrajnych przejawach jest nie tylko destrukcyjna, ale wręcz przyczynia się do fizycznego zniszczenia Innego lub samozagłady. Prawie codziennie gramy z innymi ludźmi w różnych kontekstach życia w tak destrukcyjnych grach (to samo dotyczy poziomu grup, grup etnicznych), prawie codziennie spotykamy się z dużymi lub małymi porażkami, depcząc po tej samej prowizji, ale wciąż mniej , z jakiegoś powodu nadal w nich trwamy. Wydawać by się mogło, że wystarczy raz na zawsze zaakceptować stanowisko Ja + Ty +, - a można uniknąć Igrzysk i związanych z nimi porażek zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym... Ale niestety! Samo świadome zrozumienie tej tezy nie wystarczy. Jednak w nieświadomości mamy „dobre” powody, aby nadal angażować się w destrukcyjne Igrzyska. Obejmuje to wiele tak zwanych „korzyści drugorzędnych”, które są opisywane w różnych koncepcjach psychoterapeutycznych, a główna z tych „korzyści” jest taka, że ​​ponosząc wielokrotnie porażki, wzmacniamy nasz skrypt (uformowany genetycznie, wychowanie, warunki społeczne) itp.) itp.) przekonania, które można warunkowo streścić w pewnym pojęciu „Slogan scenariusza”. Nie wchodząc w subtelności opisane we wspomnianej literaturze z zakresu Analizy Transakcyjnej, zauważymy jedynie, że pomimo tego, że Slogan Skryptu może być wyjątkowo nieprzyjemny, aż do takich przykładów jak: „Świat jest niesprawiedliwy, nie jestem godzien żyć w nim”, „Wszystkie kobiety (mężczyźni) to dranie”, „Życie jest okrutne, ludzie to wilki” itp. – dla jakiejś części naszej nieświadomości niezwykle ważne jest uzasadnienie i wzmocnienie tego sloganu. Ponadto,Jeszcze raz zauważmy, że nie jest to tylko sytuacja jednostki; podobny slogan (z reguły też destrukcyjny i tragiczny) obecny jest także w dużych systemach społecznych – grupach, grupach etnicznych i całej ludzkości. Gdyby zarówno w życiu pojedynczego człowieka, jak i w życiu grup etnicznych obecne było jedynie Hasło Scenariusza (które z reguły jest nieświadome lub realizowane niezwykle rzadko), wówczas tragiczne i destrukcyjne wydarzenia bardzo szybko doprowadziłyby po prostu do śmierć ludzi i systemów społecznych. Ale oprócz Hasła Scenariusza (które wzmacniamy przystępując do Igrzysk i zajmując pozycje Ja + Ty -, Ja- Ty +, Ja- Ty -), istnieje także pewna świadoma Idea życia, a także jako transpersonalne (ponadspołeczne) - również z reguły, podobnie jak w sloganie scenariusza, nieświadomość jest superzadaniem. Pomysł i Ostateczne Zadanie mogą w pewnym stopniu zrównoważyć Hasło Scenariusza (w tym przypadku możliwe są opcje od częściowej rekompensaty do całkowitego przeważenia z odpowiednimi wariantami losów). a także wzorce zdarzeń, procesów, zjawisk i losów przejawiające się w rzeczywistości, zgódźmy się nazwać go Logosem (Logosem indywidualnym, Logosem pewnej zbiorowości, Logosem etnosu – na przykład Logosem rosyjskim). Logos zostaje objawiony, jest widzialny, namacalny, jeśli nie dla samego jego nosiciela, to przynajmniej dla jakiegoś wykwalifikowanego obserwatora. Ale oprócz Logosu istnieje także coś, co nazwiemy za Mirceą Eliade (a także C. G. Jungiem) Mitem. Mit jest swego rodzaju kwintesencją treści nieświadomości zbiorowej, odzwierciedlonej w mitach niektórych ludów i w odniesieniu do jednostki, załamanej poprzez jej unikalne konteksty (od plemiennych i terytorialnych po cechy edukacyjne i inne społeczne). 3. Nadszedł więc czas na zdefiniowanie, czym jest duch rosyjski. W ogóle, opierając się na filozofii Hegla, możemy jedynie z pewną dozą pewności stwierdzić, że Duch (nie rosyjski, ale Duch w ogóle) jest pewnym wektorem, ruchem, poprzez który coś przekształca się w inną jakość. Jeśli mówimy o pojedynczej osobie, to indywidualnego Ducha można przedstawić jako ukierunkowany ruch wektorowy, który przekształca głęboką archetypową treść nieświadomości (związaną z kontekstami losu danej osoby – uwarunkowaniami genetycznymi, statusem społecznym rodziców, historia i mitologia rodziny itp.) w ujawnioną trajektorię jego życia, w której odzwierciedlone zostaną głębokie archetypowe wątki. Jednocześnie człowiek sam może przyczynić się do Ducha, dokonując tzw. pracę duchową i zakłócają rozwój archetypowych wątków w świecie przejawionym. Z tej definicji widzimy, że praca duchowa nie ma nic wspólnego z moralnością, moralnością, poprawą zdrowia i innymi „różowymi smarkami” psychologii New Age. Duchowość i praca duchowa leżą poza kategoriami tzw. „dobro i zło” i jest zdeterminowany stopniem ludzkich wysiłków w celu ujawnienia archetypowej treści. W ten sam sposób możemy zdefiniować ducha rosyjskiego jako pewien ukierunkowany wektor ruchu, który przekształca mit regionalny (rosyjski) w regionalny ( rosyjski) Logo. Bardzo ważne miejsce w tej transformacji zajmują zagadnienia poruszane w twórczości L.N. Gumilowa („Etnogeneza i biosfera”, „Starożytna Ruś i Wielki Step” itp.). Ponieważ o duchu terytorium decyduje krajobraz, czynniki historyczne i biosferyczne kształtujące etnogenezę, a także, co oczywiste, mitologia, baśnie i legendy związane z danym terytorium, które są głównymi znaczeniami tworzącymi czynniki Mitu danego etnosu (M. Eliade) lub, co w istocie jest takie samo, pewnego obszaru nieświadomości zbiorowej związanej z daną grupą etniczną (K.G. Jung) [3]. Widzimy więc, że Duch Rosyjski jest pewną siłą wektorową, która stara się przekształcić Mity Rosyjskie w Rosyjski Logos, czyli w ideę narodową, narodowe superzadanie i powiązane z nimi kluczowe akty, które składają się na historię narodu rosyjskiego i głównekamienie milowe jego współczesnego życia. Ale Duch Rosyjski nie jest jedyną istotą działającą na arenie planetarnej. Oprócz niego Duchy innych grup etnicznych próbują dokonać swojej transformacji. A ponieważ złożone relacje powstają pomiędzy samymi grupami etnicznymi w trakcie złożonego procesu, jakim jest stale rozwijające się przemieszczanie Mitu w Logos, możemy powiedzieć, że przez analogię do pojedynczej osoby tworzy się także (przeciętnie) etnos swój własny scenariusz relacji międzyetnicznych (w sensie pojęcia „scenariusza” w koncepcji Analizy Transakcyjnej E. Berna). W tym scenariuszu, jak i w scenariuszu jednostki, występują 4 pozycje (Ja + /-, Ty +/-), tutaj Ja/Ty nie odnosimy się już do pojedynczej osoby, ale do pewnej przeciętnej samoświadomości Grupy etniczne. Jest oczywiste, że efektem tych stanowisk są gry międzyetniczne, także w rozumieniu Analizy Transakcyjnej, które realizują się w postaci starć politycznych, wojen i innych złożonych zjawisk w stosunkach grup etnicznych. I znowu można założyć, że te międzyetniczne gry, a także pozycje, przynoszą jakąś korzyść wtórną (teraz w nieświadomości zbiorowej), służącą realizacji określonego hasła, ponownie przez analogię z koncepcją hasła, które wprowadziliśmy, aby opisać indywidualny scenariusz. Skąd takie hasło? Załóżmy, że bierze się go z wieloczynnikowego oddziaływania 3 sił: Ducha etnosu, Duszy etnosu i pewnej samoświadomości etnosu (która, jeśli będziemy kontynuować analogie z aparatem pojęciowym Analizę transakcyjną, czy nawet ogólnie psychoanalizę, możemy nazwać Ego etnosu). Od razu zastrzegamy, że mówienie o Ego etnosu nie jest do końca poprawne, gdyż z definicji Ego odnosi się do jednostki, ale w naszej pracy nadal będziemy posługiwać się terminem „Ego etnosu”, wziąwszy go w cudzysłów, dla przejrzystości i wygody przedstawienia głównych idei, stoimy teraz przed zadaniem przejścia do koncepcji „Duszy etnosu”. Aby to zrobić, zwróćmy się najpierw do tego, co rozumiemy przez Duszę pojedynczego człowieka. Przedstawmy definicję, którą zaproponowaliśmy w naszej pracy konceptualnej „Świadomość mitologiczna” [4], opartą na dyskursie psychologii archetypowej J. Hillmana, a więc w istocie na tradycji postjungowskiej (jasne jest, że Poniższy cytat należy postrzegać jako pewien obraz lub metaforę): „Dla świadomości mitologicznej wszystko, co istnieje, jest ożywione. Przestrzeń mitologiczna jest przestrzenią duszy. W związku z tym dalsze szkice zostaną przedstawione w imieniu duszy. Ziemia jest żywą istotą ożywioną, podlegającą ciągłej dynamice. Załóżmy, że dana istota przygotowuje się do wcielenia (następuje proces poczęcia). Powstała przestrzeń może być postrzegana w przenośni jako brak (obraz lejka) wielu cech jednocześnie w określonej proporcji. Ten „lejek” natychmiast przyciąga uwagę wielu „klientów” – sił posiadających te cechy. Są to bogowie, daimony, geniusze, muzy, istoty wyższego i niższego świata, duchy natury, siły przodków... Spotkawszy się na „lejku”, tworzą przestrzeń Klienta Zagregowanego, która łączy się z duchem osoba znajdująca się u bram wcielenia. Wielostronna „umowa” jest „zawierana” z uwzględnieniem interesów Klienta zbiorczego i ducha, zgodnie z którym duch ucieleśnia się w określonych okolicznościach. Zamiast ducha i „Klienta Zbiorowego” moglibyśmy użyć naukowego terminu – „genom” – tj. mówiąc metaforycznie, „żołądź”, który zawiera potencjalnie wszystkie indywidualne cechy danego dębu, a genom zawiera wszystkie potencjalne możliwości (od struktury i cech ciała fizycznego po najbardziej uderzające cechy, możliwości i główne kamienie milowe losu, które przejawi się KORZYSTNYM rozwojem genomu, który taki (korzystny) prawie nigdy nie zdarza się z wielu powodów, przede wszystkim edukacyjnych i społecznych). Dla nas, aby zrozumieć szczegóły technologiczne, wygodniej będzie używać terminów duch i „klient zbiorczy”.wypełnienie „umowy” z Klientem Zagregowanym i to on jest siłą, która nieprzerwanie przyciąga człowieka do wypełniania warunków „umowy” (nieważne, jak są one odbierane przez ego tej osoby – radosne czy okrutne). Można powiedzieć, że ta „zgoda” jest celem, ale będzie to pogląd uproszczony, gdyż istnieje nie tylko Duch zorientowany monistycznie, ale także Dusza myśląca politeistycznie, która w zależności od rozwoju duszy daje różnorodność i wielowymiarowe rozwidlenia w początkowo jednoznacznym ruchu Ducha. Dusza jest przestrzenią żywych kanałów, które poprzez uczucia i obrazy łączą ego i Ducha osoby z każdym z „klientów” wchodzących w skład Zagregowanego Klienta, jako. a także z Duszami innych ludzi i (z rozwiniętą Duszą) z ich „klientami”. Aktywacja pewnych kanałów, ich świadomość pozwala na wprowadzenie poprawek do wstępnej „umowy” (czasem nie tylko swojej, ale też innej osoby, co ma miejsce w psychoterapii czy magii). Kompasem wskazującym, czy to, czy tamto działanie Duszy jest adekwatne do Planetarnej Całości, jest ciało, które reaguje napięciem na nieodpowiednie kroki. Wykryte niedoskonałości można rozładować poprzez aktywację określonych kanałów Duszy (poprzez manifestację świadomych uczuć lub tworzenie obrazów).” Zatem analogicznie do indywidualnej Duszy możemy postawić hipotezę, że Dusza etnosu jest (jako obraz) zbiorem pewnych żywych kanałów (żyjących, ponieważ można je odczuwać i widzieć jako pewne samoorganizujące się obrazy, które można urzeczywistnić) przez ludzi w sytuacjach ostrego zaangażowania się w kontakt ze swoimi ludźmi, są to zawsze jakieś rozszerzone stany świadomości). Kanały łączące wszystkie personifikowane podmioty (bogów, wizerunki bohaterów i inne archetypowe istoty) Mitów danej grupy etnicznej. A jeśli przejdziemy do mitologii różnych grup etnicznych, na przykład greckich, indyjskich, skandynawskich itp., zobaczymy, że bogowie i inne postacie w tych mitologiach wcale nie są łagodnymi istotami: kłócą się, są zazdrośni, zabijają , zemsty, co stwarza warunki do powstawania złożonych konfliktów emocjonalnych i w ogóle dramatu egzystencjalnego jednostki czy grupy etnicznej, a dramat ten jest warunkiem koniecznym wszechstronnego i wieloczynnikowego poznania świata. Już na podstawie tego zrozumienia Duszy etnosu możemy stwierdzić, że wieloczynnikowe oddziaływanie Ducha etnosu, Duszy etnosu i „Ego” etnosu daje początek scenariuszowi życia etnosu, korzyści wtórne i samo hasło, które może być bardzo destrukcyjne. Wszystko to stwarza przeszkody w bezpośredniej duchowej przemianie Mitów w Logos. Co więcej, w obrębie samego Etnosu poszczególne podmioty lub grupy podmiotów wkraczają nie tylko w interpersonalne, ale także w wielkie zbiorowe Gry (w terminologii Analizy Transakcyjnej), co z kolei znajduje odzwierciedlenie w relacjach elit z elektoratem, w władzy i mas, w szczególności wzloty i upadki społeczne, aż do zamachów pałacowych, rewolucji, wojen domowych. Szczególnie wyraźnie możemy to zaobserwować we współczesnej konfrontacji ludu z władzą. Jeśli mówimy o rosyjskiej duszy i, odpowiednio, scenariuszach rosyjskiego etnosu, możemy dostrzec szereg cech, które są z nimi nieodłączne. Jest to skrajna niekonsekwencja i szerokość, anarchizm, umiłowanie wolności i jednoczesne współistnienie w rosyjskiej duszy świętości i grzeszności, co rodzi takie zjawiska, jak ogromna liczba nierozpoznanych geniuszy i prawdziwych bryłek, a także odwieczne pytanie Raskolnikowa i paradoks znikomości i wielkości człowieka rosyjskiego... 4 Niestety, ze względu na szereg wydarzeń historycznych (przede wszystkim chrzest Rusi, prozachodnie reformy Piotra itp.) nie mamy wiarygodnych źródła opisujące mitologię rosyjską. Dotarły do ​​nas jedynie imiona bogów słowiańskiego panteonu i indywidualne historie ich interakcji, zawarte w baśniach, legendach itp. Wiarygodne źródła pisane zostały zniszczone, ale słowiańskie mity nadal istnieją w zbiorowej nieświadomości. A rosyjski mit wciąż dążydo wcielenia w Logosie za sprawą Ducha. Ale!!! Sam Duch Rosyjski przeszedł w swojej historii co najmniej trzy zmiany na dużą skalę (jakbyś sobie wyobrazić pewien wektor, który początkowo był skierowany w jednym kierunku, ale trzykrotnie zmienił swój pierwotny kierunek). Jest to oczywiście los nie tylko Ducha Rosyjskiego, gdyż w trakcie skomplikowanych relacji między grupami etnicznymi Duch niemal każdej grupy etnicznej poddawany jest różnego rodzaju wpływom. W przypadku Russian Spirit wpływy były dość mocne, co doprowadziło do dość zauważalnych pęknięć. Pierwsze z nich nastąpiło w czasie interakcji z duchem bizantyjskim, co w kontekście historycznym objawiło się w chrzcie Rusi w 988 r., drugie pęknięcie nastąpiło w wyniku zderzenia z duchem europejskim (czy raczej niemieckim), który na początku XVIII w. objawiła się w postaci reform Piotra i orientacji na wartości zachodnie. Trzeci rozłam nastąpił całkiem niedawno, bo na początku lat 90. XX w., było to zderzenie z amerykańskim duchem, które doprowadziło do rozpadu ZSRR i nawrócenia narodu rosyjskiego na proamerykańskie wartości "społeczeństwo konsumentów." Wydawałoby się, że duch rosyjski został złamany i jest to tragedia nie do naprawienia, w wyniku której rosyjski mit nie może znaleźć odpowiedniego odzwierciedlenia w rosyjskim logosie, nie można zrealizować rosyjskiej idei i superzadania, w związku z czym ludzie są skazane na cierpienie i ostatecznie na śmierć. Ale nie spieszmy się z wnioskami!.. 5. Do prowadzenia badań nad procesami archetypowymi, w tym związanymi z Duchem Rosyjskim i Duszą Rosyjską, my (zespół Katedry Teatru Magicznego i Badań Archetypowych IUFS) dysponujemy dobrze- rozwinęła metodologię i narzędzia w postaci takich metod, jak Teatr Magiczny, Podróże Archetypowe i inne technologie Archetypowe. Na początku stycznia 2012 roku przeprowadziliśmy obszerny cykl prac w ramach 4-dniowego seminarium „Rosyjski duch i rosyjska dusza”, którego celem było zbadanie samych zjawisk „Russian Spirit” i „Russian Soul”, „Russian Mythos” ” i „Rosyjski Logos”, „Rosyjska Idea, Superzadanie i Hasło”, a także opracowanie programu socjoterapii i dalsze projektowanie społeczne procesów i zdarzeń zachodzących w Rosji, jej problemów wewnętrznych i zewnętrznych. Nasi studenci i współpracownicy, pracownicy Katedry MT i AI, opisują teraz poszczególne konkretne prace, a my przedstawimy wnioski uzyskane w wyniku tych prac. Nie trzeba być specjalistą, żeby dostrzec pewne idee, które dominują już na poziomie codziennego myślenia i niezmiennie kojarzą się z losami Rosji. Wśród takich pomysłów można wyróżnić tzw. Boży wybranie i rozumowanie o rzekomo szczególnej misji historycznej Rosji. Same te idee stawiają Rosję w pewnej szczególnej, wybranej pozycji w stosunku do innych grup etnicznych. (Podobną sytuację obserwujemy od czasów starożytnych w odniesieniu do etnosu żydowskiego). Dla osoby mniej lub bardziej zaznajomionej z psychoanalizą jest oczywiste, że każda skrajność nieuchronnie powoduje powstanie jej przeciwieństwa w cieniu osobowości lub grupy etnicznej, o ile o niej mówimy. W przypadku Rosji idea Bożego wybrania i wielkiej Misji ma także swoje przeciwieństwo, realizowane poprzez zjawiska cienia. Jest to nic nieznaczące i nieszczęśliwe. I w trakcie naszych badań na seminarium doszliśmy do wniosku, że to właśnie hasło „wybranie Boga jest nicością” jest sloganem scenariuszowym rosyjskiej grupy etnicznej. I żeby uzasadnić to hasło (za którym kryją się dwie wyraźne pozycje scenariuszowe Ja + Ty - i jednocześnie Ja - Ty +), zostajemy wciągnięci w różnego rodzaju wewnętrzne i zewnętrzne transakcyjne destrukcyjne gry, przez które bardzo cierpimy, ale jednocześnie uzasadniamy nasze hasło Scenariusz Etniczny. W związku z tym zadaniem socjoterapeutycznym, jakie się nasuwa na podstawie tych wniosków, jest opracowanie hasła scenariuszowego, które powinno prowadzić do odpowiedniej samoświadomości etnicznej, w której Rosja ma oczywiście swoją własną, wyjątkową i niepowtarzalną misję, ale sama misja jest nic bardziej i nie mniej ważne niż misje innych grup etnicznych. To z kolei doprowadzi do stanowiskaJa + Ty +, wyjście z większości zewnętrznych i wewnętrznych destrukcyjnych gier, co z kolei przyczyni się do wdrożenia rosyjskiego mitu w rosyjskim logosie, a dzięki temu będziemy mogli wreszcie zidentyfikować zdrową ideę narodową i super zadanie, do realizacji którego będziemy mieli dość sił (które wciąż biorą udział w niszczycielskich grach zewnętrznych i wewnętrznych). 6. Nie zapominajmy jednak o złamanym wektorze rosyjskiego ducha. Historii nie da się poprawić ani napisać na nowo. Nawet skuteczna terapia społeczna, prowadząca do zniwelowania Slogana Scenariusza, porzucenia destrukcyjnych gier i zajęcia konstruktywnych pozycji Ja + Ty +, nie będzie w stanie wyprostować załamań Rosyjskiego Ducha, a zatem Rosyjski Mit będzie przekształcił się w rosyjski Logos w inny sposób, niż początkowo był „pojmowany”, ale z uwzględnieniem zaszczepienia ortodoksyjnych, prozachodnich i proamerykańskich wartości. Co robić? Odpowiedź na to retoryczne pytanie jest prosta: zaakceptuj realność i takość tych implantów. A jeśli zwrócimy się do początkowej tezy tego artykułu, że nie mamy i nigdy nie będziemy w stanie zdobyć kompleksowej informacji o konieczności, znaczeniu i podstawach oceny etycznej jakiegokolwiek zjawiska, to zrozumiemy, że akceptacja takości w tym obudowa to najzdrowsza pozycja. Nie znamy nawet opatrzności Logosu Planetarnego, dlatego zupełnie bezsensowne są próby osądzania, a tym bardziej potępiania tego, co zostało nam dane. Nowe czasy stawiają przed nami nowe zadania. Jeśli sięgniemy do idei współczesnych słowianofilów głoszących mądrość naszych odległych przodków (sposób życia plemiennego, rada starszych itp.), to nie sposób nie zgodzić się z nimi właśnie w tym sensie, że nasi odlegli przodkowie rzeczywiście umieli kompetentnie budowali plemienne życie wspólnotowe, ale była to wiedza adekwatna do swoich czasów. Przez ostatnie stulecia i tysiąclecia, a szczególnie przez ostatnie dziesięciolecia i lata, tak wiele zmieniło się w stosunkach społecznych, normach, zadaniach i obrazie świata, że ​​wiedza i sposób życia, który kiedyś był absolutnie harmonijny, po prostu nie zadziałają w naszych czasach. Powrót do tradycji naszych przodków i ich przymusowa reanimacja nie mają sensu właśnie dlatego, że wieloczynnikowy charakter współczesnych warunków społeczno-kulturowych i innych zmienił się nie do poznania. Tak, musimy przyznać, że weszliśmy w erę postmodernistyczną i nie zdążyliśmy się jeszcze do niej przystosować i zrozumieć opatrzności historii (lub, jeśli wolicie, archetypowego, boskiego itp. planu), która doprowadziła do ponowoczesność: widzimy w niej wiele, jak nam się wydaje, karykaturalnych zjawisk, które utraciły pewną „głębokość” i utraciły jakieś sakralne znaczenie, jednak jeśli po prostu krytykujemy ponowoczesność, skończymy na stanowisku „Ja+Ty” z wszystkie destrukcyjne Gry, które nas wyniszczają, które z tego wynikają (Zbawiciel – Ofiara – Prześladowca). Prawdopodobnie teraz zadanie jest zupełnie inne: musimy zobaczyć, co konstruktywnego przynosi nam ta epoka i korzystając z doświadczeń tradycji, stworzyć nowe modele projektowania społecznego i wydarzeń społecznych na nowy czas. (Tutaj czytelnik może już nam zarzucić odejście od głębi języka rosyjskiego na rzecz pewnego rodzaju prozachodniego dyskursu, na co odpowiemy: tak, starożytny język rosyjski oczywiście umożliwił zrozumienie pewnych głębokich znaczenia zjawisk i wydarzeń, ale same te zjawiska i zdarzenia przyjmują obecnie zupełnie inną modalność, tak że aby uchwycić ich głębokie znaczenie, potrzebny jest język, którym posługiwali się wielcy myśliciele naszych czasów - Heidegger, Lacan, Derrida, Deleuze i inne. Z własnego doświadczenia możemy zauważyć, że kiedy uda nam się pokonać akapit – kolejne z dzieł tych myślicieli, wówczas pozornie abstrakcyjne stosy „słów naukowych” – które tak chętnie krytykuje wielu mistrzów starożytności. - nagle rozwijasz się w ogromne światy znaczeń połączone niezliczonymi powiązaniami i konotacjami - znaczenia i światy, które nie zostałyby rozpakowane bez tych samych „naukowych słów” ”; a jednocześnie doświadczasz prawdziwego objawienia, czyli satori). Niestety, musimy to przyznaćTradycjonalizm (nieważne, jak dobry i pełny był w poprzednich epokach) nie odpowiada już duchowi czasu. Oczywiście pamiętamy, że oprócz Ducha czasów istnieje tzw. Duch głębin, jak go nazwał C. G. Jung[5]. Dlatego stoimy teraz przed podwójnie trudnym zadaniem - koniugacją Ducha czasu i Ducha głębin (w powieści „Wielka Herezja” [6] bohaterowie rozwiązują to zadanie, m.in. własne życie). W czasach nowożytnych Tradycja nie jest już możliwa (w skrajnych przypadkach może pozostać rodzajem atawizmu), ale możliwa jest tzw. NieTradycja (w tym zakresie polecamy zapoznać się z małym tekstem pojęciowym „Alchemia poststrukturalna” [7]). Jeśli przyjmiemy główne tezy NieTradycji (nazwa robocza, można ją w przyszłości zastąpić), to w ogromnym stopniu przyczynimy się do tego, aby Duch Rosyjski, biorąc pod uwagę wszystko, co napisano o nim wcześniej, niósł wyprowadza i ukierunkowuje rosyjski mit właśnie w warunkach nowoczesności. Jednocześnie sam Mit będzie ulegał przemianom w różnych kontekstach naszego życia, wzbogacając go i wzbogacając o wątki ogrodu rozwidlających się ścieżek nowoczesności. Czterowiersz Igora Hubermana jest tu bardzo trafny: „Obawiając się nagłej namiętności, Przewidując trudy i trudności, Wylewamy błoto rozsądnych myśli na blask wspaniałej okazji”... 7. Na zakończenie tego artykułu zwracamy uwagę tylko na niektóre z podstawowych zadań, które trzeba będzie rozważyć w najbliższej przyszłości. Jest to: a) wprowadzenie do życia kategorii nomadyzmu (w tym w tzw. życiu osiadłym); b) przyjęcie archetypów Doli i Nedolyi jako jednej całości, eliminując problem wyboru tego, co jest korzystne. „czegoś lepszego, co rzekomo mogłoby być”; c) biorąc pod uwagę rytmy współczesnego życia, gdy za kilka lat, a nawet miesięcy społeczny system wartości może się diametralnie zmienić w takiej skali, jak w minionych epokach zmieniało się to przez tysiące lat, stąd uznanie wartości wszelkich relacji (międzyludzkich, międzyetnicznych itp.), akcent, w którym nie stoi już w miejscu i nie jest „święty”, jak w minionych epokach, ale stale się zmienia; d) akceptacja faktu, że tzw. „wartości rozwojowe” zaczynają przeważać nad „wartościami ochronnymi”[8]; e) opracowanie i wdrożenie nowego typu modelu rozwoju indywidualnego, który będzie obecnie znacząco różnił się od modelu tradycyjnego indywiduacji zaproponowanej przez C. G. Junga w połączeniu z metaforą ogrodu rozwidlających się ścieżek. Musimy tutaj zrozumieć, czym w metaforze jest tak zwany ogród rozwidlających się ścieżek. „małżeństwo alchemiczne” oraz inne koncepcje indywidualne i alchemiczne, w szczególności Jaźń Ogrodu Rozwidlających się Ścieżek nie mogą już być rozważane w starym modelu światopoglądowym, w którym istnieje tylko jeden Wszechświat i przejście do koncepcji Wieloświata i Miltividum jest konieczne (co oznacza konieczność budowania mostów przejścia od jednostki do Wielogatunkowości, w oparciu o nowoczesny aparat pojęciowy mechaniki kwantowej, w którym klasyczny już kopenhaski model mechaniki kwantowej zostaje zastąpiony modelem Everretica (tj. wiele światów); e) znaleźć właśnie tę „uzdrawiającą fikcję” [9], która pozwoli nam zintegrować implantację duchów bizantyjskich, niemieckich, amerykańskich w przestrzeń ducha rosyjskiego, aby nie zaginęła oryginalność tego ostatniego; g) zrozumieć, w związku z powyższym, główne kamienie milowe Idei Rosyjskiej i Rosyjskiego Superzadania (takie same wśród Idei i Superzadań innych grup etnicznych we wspólnej przestrzeni Logosu Planetarnego). Jest oczywiste, że wszystkie te zadania będą wymagały od nas pewnej odwagi w obliczu Nieznanego i umiejętności zaprzestania trzymania się drogich wartości minionych czasów, tradycji, zwyczajów i nawyków poznawczych naszych przodków oraz ogólnie miniona epoka. W kontekście nowych technologii informacyjnych, które z jednej strony oddalają nas od siebie, a z drugiej dają absolutnie fantastyczne możliwości (jednocześnie kwestie dystansu i alienacji ludzi są ważne i należy je podjąć zostaną rozwiązane w pierwszej kolejności), dochodzimy do wniosku, że poszczególne zadania będą przesuwać się w stronę tzw społeczny.