Freud wierzył, że zrozumienie snów jest „królewską drogą do wiedzy o nieświadomych czynnościach psychiki”. Wierzył, że sny chronią sen przed zakłóceniami, zarówno ze strony świata zewnętrznego, jak i niepokojących aspektów tego wewnętrznego. Jeśli bodziec zewnętrzny, taki jak hałas, zagraża przepływowi snu, hałas jest wychwytywany przez śpiącego i umieszczany we śnie, gdzie znajduje się jego wyjaśnienie. Sny pokazują, na czym nam najbardziej zależy i mogą spełnić nasze ukryte pragnienia. Wyrastają z konfliktu psychicznego i posługują się językiem snów, językiem reprezentacji psychicznych. Podczas snu tracimy kontakt z rzeczywistością, wyparcie słabnie, następuje regresja, a nieświadomość dąży do ekspresji. Zwykle sen wiąże się z wydarzeniem, które miało miejsce w ciągu dnia, co z kolei wiąże się z głębokim nieświadomym konfliktem. Dzisiaj psychoanalitycy są skłonni wierzyć, że śpimy również po to, aby śnić, ponieważ we śnie następuje opracowywanie i integracja nowych informacji mentalnych. Marzenia są niezbędne i pełnią funkcje twórcze, integrujące i ochronne. Sen to złożona i umiejętna praca. Nie podąża za logiką przebudzonego człowieka, ale bardziej przypomina poezję, impresjonizm, sztukę abstrakcyjną. Sen jest generowany przez pracę ze snami. Za oczywistym, oczywistym snem kryją się ukryte myśli związane ze snem. Zadaniem snu jest uczynienie ukrytego oczywistym przy użyciu „skrawków” z przeszłości i teraźniejszości. Te „strzępy” łączą się w obrazy w najbardziej nieoczekiwany sposób. Surowy i szokujący materiał w snach jest cenzurowany. Freud uważał sny za kompromis między wypartymi a siłami wypierającymi. Praca snów ma na celu realizację sprzecznych pragnień poprzez ich ukrywanie. Metodą realizacji jest język snów. W snach działają mechanizmy przemieszczenia, kondensacji, pośredniej reprezentacji i symbolizacji. Istnieją dwa rodzaje przemieszczeń: Przemieszczenie wartości mentalnych. Oczywisty sen może podkreślać żywą i pozornie ważną sytuację, ale najważniejsze ukryte myśli we śnie zawarte są w nieistotnym szczególe. Przenoszenie uczuć i nieświadomych fantazji z jednej sytuacji do drugiej. Reprezentacja pośrednia to zjawisko, w którym jedna postać we śnie reprezentuje inną. Reprezentacja pośrednia może odbywać się poprzez podobieństwo, posiadanie wspólnej cechy, natomiast poprzez powiązanie werbalne. Kondensacja to zjawisko opisujące fakt, że wiele ukrytych pragnień i myśli skupia się w jednym śnie i jego szczegółach. Na przykład jedna postać lub wydarzenie może mieć wiele znaczeń. Symbole senne mogą być specyficzne tylko dla danej osoby lub być wspólne dla całej ludzkości. Jeden symbol może mieć wiele znaczeń, a to samo zjawisko można przedstawić za pomocą różnych symboli. Styl snu często ujawnia styl osobowości śniącego, odzwierciedlając jego relacje z obiektem, lęki i mechanizmy obronne. Freud zidentyfikował 3 rodzaje snów: sny o nieskrywanym spełnieniu życzeń; sny, w których zamaskowane jest spełnienie nieświadomych pragnień, sny o niepokoju lub sny o karze, w których cenzor pokonuje instynktowne popędy. W swoich późniejszych pracach Freud postrzegał takie sny w kategoriach walki dwóch instynktów – życia i śmierci. Analizowane sny ujawniają, co naprawdę czujemy, czego chcemy i myślimy, ale często są szokujące, głupie i obrzydliwe dla naszych umysłów. Terapeuci pracują ze snami w taki sam sposób, jak z resztą materiału na sesji – to znaczy, że sny są częścią sytuacji przeniesienia. Kiedy znaczenie snu nie jest jasne, pacjent proszony jest o zasugerowanie skojarzeń z różnymi elementami snu lub po prostu opowiedzenie, co przychodzi mu na myśl. Często analityk prosi pacjenta o skojarzenie z epizodami snów, które wydają mu się dziwne, lub takimi, które pacjent sam odrzuca lub uważa za nieistotne. W ten sposób ujawniają się początkowo ukryte pragnienia i myśli, bardziej złożone i umiejętne mechanizmy obronne. Proces analizy snów polega na wykonywaniu pracy snów w odwrotnej kolejności..