Od autorki: Zalecenia te wykorzystywałam w pracy z kadrą pedagogiczną szkoły w formie edukacji psychologicznej oraz dystrybucji broszur informacyjnych. Myślę, że tekst zainteresuje psychologów pracujących w środowisku edukacyjnym, a także wszystkich, którzy prowadzą swoją działalność zawodową w tej dziedzinie. Według teorii stresu Hansa Selye’a stres jest reakcją organizmu na zmieniające się warunki środowiskowe powodować stan wewnętrznego napięcia. Uważał, że stres towarzyszy nam przez całe życie i jest niezbędny do prawidłowego rozwoju człowieka. Hans Selye wyróżnił w swojej koncepcji dwa rodzaje stresu: Stres pozytywny (eustres), na który pozwala organizm aktywować niezbędne zasoby wewnętrzne do przezwyciężenia trudności. Efektem doświadczenia pozytywnego stresu jest rozwiązanie problematycznej (stresującej) sytuacji. Za przykład eustresu uważa się sytuację zdania egzaminu lub zaliczenia testu. Stres związany z brakiem wewnętrznych zasobów w organizmie pozwalających pokonać trudną sytuację. Spowodowane długotrwałym narażeniem organizmu na stresor. Rezultatem niepokoju będzie przepracowanie, wyczerpanie organizmu, manifestacja na poziomie fizycznym - wystąpienie chorób. Czynniki wywołujące doświadczenia stresowe przed procedurami kontrolnymi i oceniającymi Aby podjąć z uczniami działania profilaktyczne dotyczące tego problemu, konieczne jest dokładne zrozumienie tych czynników, które mogą mieć wpływ na występowanie stresujących doświadczeń u dziecka. Zdaniem badanych procesie edukacyjnym, do czynników tych zalicza się: Czynnik rodziny, w których dziecko podlega dość rygorystycznym wymaganiom co do poziomu osiągnięć w nauce, a obawa przed karą jest bardziej wyraźna niż obawa przed otrzymaniem złej oceny. W rodzinie może też brakować rutyny dnia codziennego, która pozwoli dziecku równomiernie rozłożyć energię, a zarazem napięcie. Osobisty niepokój samych rodziców o oceny może zostać przeniesiony także na samo dziecko, zgodnie ze zjawiskiem zarażenia psychicznego. Czynnik procesu pedagogicznego jest bezpośrednio powiązany z nauczycielem, który może regularnie podkreślać niewystarczającą wiedzę dziecka na temat materiałów edukacyjnych stosując autorytarny styl nauczania. Sam nauczyciel również może doświadczyć stresu psychicznego, który dzieci najczęściej szybko wychwytują. Czynnikiem wyzwalającym stresujące doświadczenia może być także brak ufnego kontaktu z dziećmi. Czynnik ten wiąże się przede wszystkim z cechami osobistymi ucznia: podejrzliwością, kompleksem „doskonałego ucznia”, perfekcjonizmem, cechami temperamentu - stabilnością układu nerwowego, szybkością procesów nerwowych w ciele dziecka. Wskaźniki ostrego doświadczenia stresu Przez uczniów objawami, na które nauczyciel powinien zwrócić uwagę w przeddzień prac sprawdzających i kontrolnych może być: - obfite pocenie się; - bladość skóry twarzy; - nietypowa dla ucznia nadmierna aktywność ruchowa; odległe, bystre spojrzenie; - obniżony ton głosu; - dreszcze; - skargi dziecka na zły stan zdrowia, ponieważ doświadczenie stresu najczęściej objawia się na poziomie fizjologicznym. Należy zauważyć, że poziom wewnętrznego napięcia u dziecka jest wcześniejszy sam test jest uważany za normalny, ponieważ pozwala zmobilizować procesy mentalne w ciele. Przedstawione powyżej wskaźniki będą przejawem doświadczenia stresu w ostrej postaci i w tym przypadku konieczna jest interwencja nauczyciela z uczniami w celu zmniejszenia poziomu stresu psychicznego przed procedurami kontrolnymi i ewaluacyjnymi. Przed sprawdzianem lub sprawdzianem ważna jest przyjazna i spokojna postawa nauczyciela. Nie zaleca się podnoszenia głosu w trakcie procesu.