Od autora: Tekst ten jest częścią mojej pracy kwalifikacyjnej z zakresu psychoanalizy „Narcyzm i jego związek z przemocą i samobójstwem”. W rodzinach często dochodzi do wymiany ról, w której ojciec i matka wyrażają te pragnienia, które nie zostały zaspokojone w ich relacji z rodzicami. Niektórzy wymagają od dziecka wiele, inni go nie akceptują i nie wspierają, po prostu nie zauważają. Większość rodziców postrzega swoje dziecko jako swój narcystyczny dodatek, przedłużenie, które przyczynia się do rozwoju „fałszywego ja” [8]. W kształtowaniu się patologii narcystycznej ważną rolę odgrywa atmosfera ciągłej oceny w rodzinie. Jeśli traktuje się dziecko jako istotny obiekt niezbędny do poczucia własnej wartości, wówczas za każdym razem, gdy dziecko rozczaruje, zostanie bezpośrednio lub pośrednio skrytykowane. Oceniająca atmosfera nieustannych pochwał i aprobaty wymaga w równym stopniu realistycznej samooceny. Dziecko zawsze czuje, że jest oceniane, że relacja ciągłej aprobaty jest fałszywa. Ale dziecko potrzebuje, trzeba je kochać, kierować, chronić przed poczuciem bezużyteczności i samotności. Aby poradzić sobie z poczuciem niewystarczającego bezpieczeństwa, bezradności i wrogości, dziecko zmuszone jest uciekać się do strategii obronnych lub przyjąć określoną rolę (ratownik umierającego, kozioł ofiarny itp.). W sytuacji deprywacji dziecko aktywnie eksploruje otaczający go świat i odczuwa potrzebę wsparcia dorosłego, ujawnia jedynie pustkę, obojętność i niepewność. Wykorzystywanie seksualne, żal związany ze strachem przed odrzuceniem, utratą miłości ze strony obiektu matki, kary cielesne, takie jak klapsy lub uderzanie w głowę, aby ktoś był posłuszny, lub po prostu obojętność ze strony obiektu matki, gdy dziecko próbuje zrozumieć że jest niechciany: „Gdybyś tylko umarł; Wyślę cię do sierocińca; Zabiłabym cię za to... itd.” – te słowa wykrzykuje się czasem bezwiednie, z bezsilności, a czasem ze źle skrywaną złością i nienawiścią, traumatyzującą psychikę dziecka. D. Steele (1976) uważa, że ​​przemożna chęć powtórzenia własnego, molestowanego i pozbawionego wolności dzieciństwa jest kluczową genetyczną determinantą rodziców, którzy „biją” swoje dzieci: „Jeśli wczesne lata życia człowieka były niestety otoczone zaniedbaniem i złym zachowaniem leczenia, wówczas osoba ta prawdopodobnie powtórzy to i będzie traktowała własne potomstwo w taki sam sposób, w jaki sama została potraktowana” (Greenacre, 1960, Shengold, 1967)[20]. Brak bliskiej relacji z matką prowadzi do dezorganizacji i dezintegracji stanu psychofizycznego dziecka. D. McDougall uważa, że ​​„u noworodka ciało i dusza nie są jeszcze doświadczane oddzielnie: dziecko nie dostrzega żadnej różnicy między swoją psychiką i ciałem a psychiką matki”[13.s.51]. Matka pełni dla dziecka rolę zewnętrznego obiektu wyznaczającego granice, rolę pojemnika zdolnego pomieścić jego lęki[4]. Matka od najmłodszych lat musi przywiązywać wagę psychiczną do pewnych doświadczeń dziecka. Kiedy dziecko otrzymuje afektywną odpowiedź na swoje potrzeby i doświadczenia, w jego rozwoju następuje ukształtowanie przestrzeni mentalnej, w której istnieje możliwość fantazjowania i interakcji z obiektami wewnętrznymi, przepracowania swoich doświadczeń, wtedy dziecko rośnie psychosomatycznie zdrowe według D. Winnicotta[8] powinna to być „wystarczająco dobra matka”. W przypadku braku reakcji emocjonalnej ze strony obiektu macierzystego, nieodzwierciedlone, niepohamowane uczucia odbierane są przez niego jako nienormalne, stają się przerażające i prześladujące[5]. H. Kohut podkreślił normalną potrzebę idealizacji w przypadku, gdy dorastanie odbywało się bez obiektów, które początkowo mogłyby zostać wyidealizowane, a następnie stopniowo odidealizowane mogłyby stać się podstawą rozwoju psychopatologii w wyniku naruszenia relacji zDziecko wraz z obiektem matczynym porzuca własne uczucia, umieszczając je w obiekcie matczynym. W rezultacie dochodzi do naruszenia kształtowania subiektywnej rzeczywistości, a także prowadzą do całkowitego odrzucenia rzeczywistości i zniszczenia własnego „ja”. Niezintegrowane stany afektywne stają się źródłem wewnętrznego konfliktu trwającego przez całe życie, a także zagrożeniem organizację psychologiczną, zapobiegającą tworzeniu się niezbędnych relacji z obiektem. Rozszczepienie jest mechanizmem ochronnym przed wczesną traumą i przemocą, która przekracza zdolność psychiki dziecka do ich przetworzenia [1].D. Bowlby w swojej teorii „przywiązania” wskazuje na trzy główne etapy rozwoju podstawowych reakcji dziecka oddzielonego od matki, do której czuje się przywiązane: protestu, rozpaczy, wyobcowania. Według D. Bowlby’ego te trzy etapy tworzą charakterystyczną sekwencję zachowań i odpowiadają jednej z głównych teorii psychoanalitycznych: faza protestu wiąże się z problemem lęku separacyjnego, rozpaczy z żalem, wyobcowania z mechanizmem obronnym i stanowi jedną całość , pojedynczy proces[6]. Balin (2002) uważał, że człowiek rozwija się normalnie, dopóki nie dozna traumy psychicznej; „od tego momentu dominujący wpływ na jego rozwój ma rozwiązanie, które znalazł, aby uporać się ze skutkami konkretnej kontuzji…” [2]. M. Balint zwraca uwagę, że „podstawowy defekt powstaje we wczesnych stadiach rozwoju jednostki, w wyniku znacznej rozbieżności pomiędzy jego potrzebami psychobiologicznymi z jednej strony a ilością uwagi i miłości, opieki materialnej i psychologicznej jakie są mu w danym momencie dostępne – z innym.” Powstaje zatem stan braku, niedoboru, którego skutki i opóźniony skutek w przyszłości mogą być tylko częściowo odwracalne. Czynniki wywołujące tę sytuację niedopasowania we wczesnych fazach rozwoju mogą mieć charakter wrodzony, np. zbyt wysoki poziom potrzeb psychobiologicznych dziecka, w przypadku dzieci niezdolnych do życia, a także postępującą chorobą dziedziczną. lub pochodzą ze środowiska zewnętrznego. Na przykład: w przypadku niepełnej, niewystarczającej, niesystematycznej opieki nad dzieckiem, charakteryzującej się nadmiernym niepokojem, nadopiekuńczością, chamstwem, sztywnością, ogólną niekonsekwencją, nieregularnością, nadmierną stymulacją lub po prostu niezrozumieniem i obojętnością. Naruszenia relacji na tych etapach rozwoju definiuje się jako diadyczny lub przedwerbalny. Według koncepcji M. Balinta zaburzenia te mają charakter niedoborowy i prowadzą do tzw. wady podstawowej [2]. Brak komunikacji z matką w pierwszych sześciu miesiącach, które są podstawowe, może prowadzić do rozwoju autyzmu, a utrata przyjemnych wrażeń zmysłowych u innych może prowadzić do rozwoju powłoki - egzemy, do zrośnięcia [1] Koncepcja M. Klein Pierwszym obiektem dla każdego dziecka jest matka, która się nim opiekuje. Z punktu widzenia M. Kleina relacje z obiektem istnieją od samego początku życia. „Od samego początku poporodowego okresu życia” – pisze M. Klein – „dziecko doświadcza lęków pochodzących ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych „…..” Pierwsze doświadczenia dziecka związane z karmieniem (satysfakcja) i obecność matki inicjują postawę wobec niej. Złagodzenie uczucia głodu, przyjemność ssania, uwolnienie od dyskomfortu i napięcia, a także poczucie, że dziecko jest kochane – to wszystko staje się atrybutem „dobrej” (idealnej) piersi. Wręcz przeciwnie, wszelkie frustracje i dyskomfort przypisuje się „złej” (prześladującej) piersi. Relacja z kochaną i znienawidzoną piersią, dobrą i złą piersią jest dla dziecka pierwszą relacją obiektową. Te dwa aspekty piersi matki są introjekcją i tworzą rdzeń superego. Na tym etapie dominuje rozszczepienie, wszechmoc, idealizacja, zaprzeczenie i kontrola nad obiektami zewnętrznymi i wewnętrznymi”[10]. Pomieszanie dobrych i złych impulsów, dobrych i złych przedmiotów powoduje uczucie zazdrości ichęć penetracji ciała matki. M. Klein pisze: „Od samego początku życia destrukcyjne impulsy skierowane są przeciwko obiektowi i po raz pierwszy objawiają się u dziecka w fantazjach oralno-sadystycznych ataków na klatkę piersiową, wyrażających się w chęci pozbawienia matki ciało całej jego dobrej zawartości; oraz odruchy analno-sadystyczne, wyrażające się w pragnieniu wypełnienia ciała matki ekskrementami (w tym chęć penetracji jej ciała w celu zapanowania nad nią od wewnątrz), powodują u niemowlęcia lęki przed prześladowaniem, które odgrywają ważną rolę w rozwój paranoi i schizofrenii.” M. Klein określiła strach przed anihilacją jako pierwotne doświadczenie dziecka, a także złożone niuanse introjekcji i projekcji, którymi dziecko się posługuje, wspierając jego Ego i poczucie tożsamości, chroniąc się przed strachem przed anihilacją [9]. Koncepcja „linii rozwoju” A. Freuda.A. Freud uważał związek między impulsami libidinalnymi i destrukcyjnymi za warunek normy i patologii w przejawach agresji u dzieci i wiązał pojawienie się integracji podstawowych popędów z rozwojem „centralnego punktu świadomości” w strukturze osobowości- ego [18]. Jej zdaniem wysoki poziom rozwoju ego prowadzi do zderzenia podstawowych popędów i konieczności ich transformacji [2]. O rozwoju popędu seksualnego decyduje kolejność faz libidinalnych: oralnej, analno-sadystycznej, fallicznej, utajonej, przedpokwitaniowej, dojrzewania i narządów płciowych, które charakteryzują się własnymi formami popędu agresywnego: gryzieniem, pluciem, chęcią przyłączenia się - etap oralny; agresywność, okrucieństwo, zniszczenie, znęcanie się – etap sadyzmu analnego; żądza władzy, przechwalanie się, arogancja – etap falliczny – etapy przed okresem dojrzewania i dojrzewania. A. Freud uważa, że ​​dziecko to: jego rozwój potrafi agresywnie reagować w sytuacji frustracji, gdy popęd instynktowny nie jest zaspokojony lub gdy spełnienie pragnień utrudnia środowisko zewnętrzne, wskazuje również, że w rozwoju i wychowaniu należy brać pod uwagę cały aparat umysłowy, a nie poszczególne części. W praktyce klinicznej seksualność i agresywność powstają jednocześnie, ulegają stopieniu, dzięki czemu dziecko może wyrażać miłość i nienawiść do matki. W swoim rozwoju „ja” fizyczne wyprzedza rozwój „ja” mentalnego. Im silniejszy wpływ potrzeb i popędów cielesnych na dziecko we wczesnym dzieciństwie, tym mniej jest ono w stanie samodzielnie jakościowo i ilościowo zarządzać zaspokojeniem swoich potrzeb. A. Freud podkreślał, że dysharmonii między różnymi liniami nie należy uważać za zjawisko patologiczne. Za wskaźniki rozwoju uważa kroki od niedojrzałości do dojrzałości, a nie wiek chronologiczny. Normalny rozwój dziecka następuje skokowo: dwa kroki do przodu i jeden krok do tyłu. Za punkty wyjścia dojrzałości lub niedojrzałości dziecka w psychoanalizie dziecięcej uważa się reakcję dziecka na narodziny kolejnego dziecka, pobyt w szpitalu, rozpoczęcie nauki w szkole, co całkowicie zależy od tego, czy jest ono dojrzałe na to wydarzenie, czy ma osiągnął wymagany poziom rozwoju zgodnie z rozważanymi kierunkami [18]. Koncepcja separacji – indywiduacja M. Mahler. M. Mahler zwrócił uwagę na znaczenie „podstawowego zaufania”, które kształtuje się od pierwszych dni między matką a dzieckiem. Zaufanie podstawowe wymaga matczynej wrażliwości, wiąże się z bezpiecznym przywiązaniem, a z późniejszym osiągnięciem stałości Ja i przedmiotu, ukształtowaniem tożsamości. Z punktu widzenia M. Mahlera prowadzi brak libidinalnego zaangażowania w przedmiot do zakłócenia relacji symbiotycznych, w których znaczącą rolę przypisuje się strukturom mentalnym matki. Nadmierna surowość i ignorowanie potrzeb dziecka lub nadopiekuńcza, pobłażliwa matka przyczyniają się do rozwoju u dziecka poczucia zależności i zwątpienia. Takie dziecko będzie stale odczuwało potrzebę aprobaty i wsparcia. Nadopiekuńcza matka to matka uzależniona, dziecko może odczuwać przed nią strach przed wchłonięciem, strachdo zjedzenia. Sposobem zbawienia jest udanie się do własnego iluzorycznego świata, w którym czuje się bezpiecznie. Niemożność oddzielenia się od materii, ciągła zależność od niej leży u podstaw powstawania zachowań samobójczych, uzależnień od alkoholu i narkotyków jako kompensacyjnej formy uniknięcia stanu niepewności, poczucia winy i bólu [14]. M. Mahler przywiązywał wagę do lęku separacyjnego i tzw rozwój poczucia separacji u dziecka. Separacja, zdaniem M. Mahlera, to proces, podczas którego niemowlę stopniowo tworzy intrapsychiczną reprezentację siebie, odmienną od reprezentacji swojej matki. W przypadku ostrego rozstania z matką, nadmiernej frustracji, dziecko i jego psychika, ze względu na słabość Ego i przewagę prymitywnych mechanizmów obronnych, mogą ponieść poważne konsekwencje o charakterze depresyjnym, psychopatycznym. A w przypadku powolnej, przedwczesnej separacji od matki, u dziecka może rozwinąć się poczucie obsesyjnej zależności od niej, niezdolność do samodzielnego myślenia i zachowywania się. Te ważne procesy w życiu dziecka wpływają na jego dalszy rozwój [14]. Dopiero naprzemienne występowanie u dziecka frustracji i satysfakcji tworzy stabilny obraz matki i „tego, co dzieje się na zewnątrz”. W wyniku nieobecności matki dziecko może mieć halucynacje, wyobrażać sobie ją i dzięki temu nauczyć się znosić samotność, wyznaczać granice między sobą a matką i tworzyć własną, niepowtarzalną tożsamość. Tylko wsparcie matki przyczynia się do kształtowania niezależności, pewności siebie i determinacji. Głównym naruszeniem osobowości psychotycznej jest niemożność postrzegania siebie i matki jako odrębnych istot [14]. Koncepcja E. Bicka Życie psychiczne rozpoczyna się dla niemowlęcia od doświadczenia zespolenia. Fizycznie jest to odrębna istota, ale psychicznie symbioza matka-dziecko jest systemem nierozerwalnie zespolonym. Dla dziecka matka i on sam to jedna osoba. Podstawowym środkiem komunikacji jest skóra, która zapewnia środowisko zrozumienia i kładzie podwaliny pod pierwotną identyfikację. Z jej punktu widzenia dziecko zyskuje pewną integralność poprzez głaskanie, dotykanie (integrację), których brak lub niedobór tworzy u dziecka wadliwe czucie i objawia się niemożnością utrzymania poczucia obejmującej przestrzeni [3]. Jeżeli przedmiot wewnętrzny nie jest mocno osadzony, dziecko może odczuwać to jako fragment skóry, skłonny do powstawania „dziur”. Niemowlę, poszukując sposobu na utrzymanie jedności, generuje wszechmocne fantazje, które pozwalają uniknąć konieczności biernego doświadczania obiektu: „Naruszenie pierwotnej funkcji skóry może prowadzić do powstania „drugiej skóry”, uzależnienia od miejsce obiektu zajmuje pseudoniezależność”, a identyfikacja projekcyjna – przez brak poczucia przestrzeni wewnętrznej u dziecka, pojawia się identyfikacja adhezyjna. E. Bik pisze: „że takie nieudane formowanie się skóry powoduje ogólną kruchość późniejszej integracji i struktur i objawia się stanami niezintegrowanymi, które różnią się od regresji i obejmują najbardziej podstawowe formy częściowej lub całkowitej niezintegrowania ciała , postawa, zdolność poruszania się, a także odpowiednia funkcja świadomości, w szczególności komunikacja. Zjawisko „drugiej skóry” zastępuje integrację skóry pierwotnej, objawia się w postaci częściowej lub całkowitej błony mięśniowej lub odpowiednich mięśni mowy” (zjawisko Pinokia). Tworzenie się „drugiej skóry” poprzez stereotypowe działania E. Bick i D. Meltzer nazwali aktem mimikry, który reprezentuje doświadczenie i fantazję przyklejenia się do przedmiotu, a nie rzutowania na niego, i leży u podstaw rozwoju autyzmu . Tacy pacjenci kompensują uzupełnianie swojej narcystycznej równowagi poprzez różne objawy chorób skóry i innych chorób [3]. W swojej koncepcji Ja-Skóry D. Nazier wskazuje na znaczenie jedności powierzchni ciała dziecka i matki w kształtowaniu się Ja-Skóry już na najwcześniejszych etapach rozwoju. Pierwsze doświadczenie komunikacji ma miejsce na poziomie cielesnym – niewerbalnym (pieszczoty,głaskanie). Skóra Jaźni ma za zadanie podtrzymywać psychikę. W ujęciu biologicznym odbywa się to poprzez to, co D. Winnicott nazwał „trzymaniem”, czyli sposobem, w jaki matka trzyma ciało dziecka w ramionach[8]. Skóra Jaźni pełni funkcję tarczy ochronnej dla wszystkich doświadczeń psychicznych dziecka, których brak lub uszkodzenie może prowadzić do naruszenia podstawowego zaufania lub pustki samotności. D. Nazier nazwał uszkodzenie „skóry-ja” „nieszczelną powłoką” [17]. Narcystyczna skorupa zapewnia aparatowi psychicznemu pewność co do podstawowego dobrostanu, którego brak przyczynia się do powstania „skóry-ja”. ”. Dopiero na bazie fizycznego, cielesnego „ja” kształtuje się „ja” mentalne, wraz z rozwojem którego cielesność fizyczna (zwężenie) stopniowo zanika. Brak relacji między dzieckiem a matką na tym etapie rozwoju może prowadzić do powstania otoczki: astmy oskrzelowej, chorób skóry. Stan Ja mentalnego zawsze odbija się na poziomie cielesnym (skóry) poprzez objawy „Tego” – miłości, agresji lub „Super – Ego” – zakazu wyrażania agresji. Skóra jest nie tylko barierą, granicą, ale także pojemnikiem dla treści (ja psychicznego) i ich zdolności do interakcji. Niezdolność matki do zaakceptowania projekcji swojego dziecka jest przez samo dziecko odbierana jako destrukcyjny atak matki na jego przywiązanie do materii i na jego interakcje z nią jako dobrym obiektem oraz przyczyniające się do rozwoju zazdrosnego, destrukcyjnego Super-Ego. Z punktu widzenia W. Biona [5] wiąże się to z niebezpieczeństwem depersonalizacji obraz perforowanej, dziurawej koperty, a także z lękiem przed wyciekiem substancji życiowej przez dziury, lękiem nie tylko przed fragmentacją, ale i dewastacją [15]. Fantazyjna interakcja i transmisja międzypokoleniowa Jak wspomniano powyżej, formacja osobowości zaczyna się od rozwoju wewnątrzmacicznego. Na rozwój struktury psychicznej wpływają nie tylko czynniki biologiczne, ale także podświadome lęki matki i ojca, ich pragnienia i oczekiwania wobec danego dziecka. S. Lebovisi nazwał ten proces transgeneracją transgeneracyjną, co widać na przykładzie „kompleksu martwej matki” A. Greena, gdy depresja dotyka całą rodzinę oraz w przypadku Schrebera opisanego przez S. Freuda, gdzie objawy mają charakter dziedziczny, jest „nakazem” rodzinnym i przekazywany z pokolenia na pokolenie [11, s.242]. Nadając dziecku imię, rodzice nadają mu znaczenie, determinując w ten sposób jego los i przekazując wraz z imieniem swoje doświadczenia, lęki i nieświadome konflikty matce. Identyfikacja z matką następuje według systemu bardzo wcześnie dwa wymiary: usta, dłoń z punktu widzenia E Bika [3] i reprezentowane przez doświadczenie kontaktu ze skórą według D. Naziera [15]. Dziecko może oświadczyć, że jego matka jest matką: dziecko czyni matkę ze swojej matki. Według Winnicotta[8] dziecko patrzące na matkę widzi dwa obiekty: oczy matki i matkę patrzącą na nie. Matka opiekująca się dzieckiem tworzy dla niego „holding”. W wyniku intensywnych wymian afektywnych zachodzących w diadzie matka-dziecko powstają reprezentacje protoobiektów, które należą do obszaru tego, co S. Freud nazwał „identyfikacjami pierwotnymi”. To właśnie na tym poziomie następuje wymiana reprezentacji, nasycona inwestycjami afektywnymi [11, s. 246]. Rola ojca w kształtowaniu przestrzeni trójwymiarowej. Równie ważną rolę w relacjach przypisuje się postaci ojca, jego funkcji wspierającej, której brak może skutkować odrzuceniem dziecka przez matkę. Emocjonalny wpływ postaci ojca na relację matka – dziecko włącza dziecko w oddziałujący na siebie łańcuch „matka – ojciec – ja”. Ojciec jest jedynym obiektem niezanieczyszczonym i stanowi niezbędną postać strukturalizującą, organizującą w kształtowaniu się tożsamości w przededypalnej fazie rozwoju oraz wpływa na obraz matki w procesie separacji – indywiduacji [7]. Kleina, sytuacja edypalna zaczyna się w niemowlęctwie wraz z fantazjami o związku z piersią i penisem oraz fantazjami o związkach pomiędzyte cząstkowe obiekty, a następnie wyobrażenia o rodzicach, powstały pod wpływem tych wcześniejszych fantazji. Napisała: „Dzieci już od najmłodszych lat oswajają się z rzeczywistością poprzez ograniczenia, jakie ona im narzuca. Chronią się przed rzeczywistością zaprzeczając jej [7, s.262]. Dla dziecka zastraszenie nową wiedzą o matce w związku z jej niestabilnym statusem w psychice odbierane jest jako katastrofa i prowadzi do spadku wartości dziecka w jego własnych oczach, gdy dowiaduje się, że matka, obiekt swojej miłości, doświadcza miłości do innego obiektu miłości, swojego ojca. A dla niego ważna jest wiara w „dobroć” matki. Jednocześnie dziecko doświadcza grozy przed połączonym obiektem jako prześladowczą fantazją o rodzicach złączonych w ciągłym współżyciu. W takich momentach dziecko na skutek kruchości swego Ja wypacza sens dawnego „dobroci” matki (zaburzenie struktury myślenia, M. Klein, 1932) [4], a ona jawi się w jego obrazie jako swego rodzaju strasznego potwora. Horror, jakiego doświadcza dziecko w takim momencie, to strach przed rozkładem, zagładą. Aby uniknąć nieznośnych percepcji, psychotyk okalecza swój umysł – jak wskazują M. Klein i W. Bion [4] i reaguje na sytuację wzmagając swoje agresywne uczucia i fantazje. Rodzice w jego fantazjach zostaną zaatakowani wszelkimi dostępnymi mu agresywnymi środkami, a wówczas będą postrzegani w wyobraźni jako zniszczeni. Brak wsparcia ze strony matki na etapie symbiozy sprzyja rozwojowi dziecka zazdrosne Super-Ego z przewagą destrukcyjnych impulsów: nienawiści i zazdrości wobec ojca z powodu niemożności posiadania matki, co odczuwa jako poczucie głębokiej straty i pustki. Aby nie doświadczyć poczucia osamotnienia i opuszczenia, dziecko zaprzecza mentalnej realności relacji rodzicielskiej poprzez tworzenie się iluzji edypalnej, która pełni funkcję ochronną [7]. Podstawą jest połączenie matki i ojca w przestrzeni mentalnej symboliki, w przeciwieństwie do fuzji symbiotycznej [20], więź między rodzicami, którą R. Britton nazwał „przestrzenią trójkątną” [7], pomaga dziecku uzyskać poczucie siebie, ukształtować tożsamość i przezwyciężyć oddzielenie od symbiotycznej matki. H. Levald (Levald, 1951, s. 15) Stoller (1979) napisał: „W obliczu groźby wchłonięcia przez matkę pozycja ojcowska nie jest zagrożeniem ani niebezpieczeństwem, ale potężną siłą wspierającą” i postrzega ojca jako tarczę, która ochroni dziecka przed pragnieniem matki przedłużenia symbiozy[21]. Odrzucenie tego trzeciego obiektu i jego relacji z matką jest jedną z zasad powstania nowoczesnej koncepcji perwersji [22]. Greenacre (1950, s. 461) sugeruje, że dzieci, które wielokrotnie były świadkami „głównej” sceny, mogą zostać w nią wciągnięte przez rodziców, co może wzmocnić skopofiliczno-ekshibicjonistyczne elementy ich charakteru[19]. Myślenie jako połączenie Z punktu widzenia W. Biona tolerancja na frustrację jest indywidualnym czynnikiem wrodzonym i niezwykle ważnym elementem w nabywaniu umiejętności myślenia i znoszenia lęku, a H. Segal jako funkcję centralną określił zdolność symbolizowania w przepracowaniu separacji i utraty obiektu [5]. „Zdolność do tolerowania frustracji pozwala duszy rozwinąć myślenie jako środek, dzięki któremu znośna frustracja staje się jeszcze bardziej znośna” [4]. Z punktu widzenia W. Biona myślenie to emocjonalne przeżycie polegające na próbie poznania siebie lub drugiego, zrozumienia jego rzeczywistości, przeniknięcia jego natury. W. Bion[5] na podstawie swojej pracy z pacjentami psychotycznymi odkrył, że pacjenci psychotyczni wykorzystują nieprawidłowy typ identyfikacji projekcyjnej jako pierwszą metodę komunikacji, źródło myślenia. Dziecko rodzi się z niejasnym przeczuciem czegoś niezrozumiałego. Przekazuje swoje uczucia, lęki itp. matki, projektując je na nią, aby je przyjęła i rozpoznała (zdolność śnienia) poprzez funkcje α i elementy ß[16]. Niezdolność matki do powstrzymania zmartwień dziecka powoduje uczucie nienawiści,prowadzi do rozszczepienia ego i obiektów wewnętrznych oraz obejmuje mechanizmy identyfikacji projekcyjnej. Nadmierny strach przed prześladowaniami i mechanizmy schizoidalne we wczesnym okresie niemowlęcym mogą mieć szkodliwy wpływ na najwcześniejsze etapy rozwoju intelektualnego. W okresie frustracji wczesne fantazje niemowlęcia wiążą się z atakiem i sadystyczną penetracją ciała matki. Strach przed uwięzieniem w ciele (a zwłaszcza strach przed atakami ze strony prącia) jest ważnym czynnikiem naruszającym męską potencję, a także leży u podstaw klaustrofobii [10] W artykule pod tym samym tytułem pisze W. Bion że „różnica między osobowością psychotyczną a niepsychotyczną polega na najsubtelniejszym rozszczepieniu wszystkich części osobowości związanych ze świadomością rzeczywistości wewnętrznej i zewnętrznej oraz wydaleniu tych fragmentów, które wnikają w przedmioty i je wchłaniają”[ 5]. „Zniszczenie pewnych połączeń skojarzeniowych przyczynia się do osłabienia połączenia jednostki z rzeczywistością, a następnie zniszczenia znaczenia. Zanim doświadczenie emocjonalne będzie mogło zostać wykorzystane do stworzenia modelu, jego dane zmysłowe (elementy β) muszą zostać przekształcone w funkcje α w celu ich przechowywania i udostępnienia do uogólnienia. Przy nagiej reprezentacji (minus-K) znaczenie zostaje oddzielone i następuje nieporozumienie”[12, 187]. W swoim artykule „Negacja” (1925) S. Freud omawia, w jaki sposób refleksja, ucieleśniony proces umysłowy, zachodzi w ciele. . Myśli są początkowo asymilowane do rzeczy fizycznych, a następnie do aktywności fizycznej. Umieszczenie rzeczy w ciele jest źródłem zgody, wykluczenie ich z ciała jest źródłem zaprzeczenia. „Archaiczna koncepcja myślenia przedstawia zjawiska mentalne jako cielesne, aby, można by rzec, je reprezentować” (Wollheim 1984, s. 145)[23]. Wnioski: Naruszenia relacji przedmiotowych we wczesnym wieku w diadzie matka-dziecko powodują traumatyczne uszkodzenia wczesnych etapów rozwoju i prowadzą do powstawania defektów w podstawowych układach funkcjonalnych. Brak wsparcia emocjonalnego dziecka ze strony rodziców zakłóca jego rozwój, któremu towarzyszą różne zaburzenia: w sferze afektywnej – zaburzenia objawiają się stanem depresyjnym, stanami lękowymi i wysokim poziomem lęku, lękami neurotycznymi, obniżonym podłożem emocjonalnym; w sferze poznawczej - zaburzenia objawiają się opóźnionym rozwojem intelektualnym, upośledzeniem uwagi, słabą pamięcią; w sferze behawioralnej - zachowaniami przestępczymi i dewiacyjnymi, izolacją, agresywnością, brakiem potrzeby nawiązywania relacji z rówieśnikami ważną rolę w powstawaniu patologii. Rola ojca w świadomości dziecka i jego matki to: funkcja strukturalizująca, która wyznacza wewnętrzne i zewnętrzne granice, sprzyjająca separacji i kształtowaniu indywiduacji, różnicowaniu płci i pokoleń, identyfikacji, kształtowaniu symbolizacji i myślenia jest ważnym elementem akceptacji rzeczywistości zewnętrznej i wewnętrznej, w tworzeniu symbolizacji (przestrzeń przejściowa, obecność trzeciego), przyczynia się do jak najbardziej bezbolesnego opracowania separacji i utraty obiektu, frustracji i niepokoju. Referencje: Asanova N.K. „Wykłady z patologii psychoanalitycznej” M, Instytut Psychoanalizy, 2009. Balint M. Pierwotny narcyzm i pierwotna miłość / Tłumaczenie: Agarkov V.A., Kravets S.V. Dziennik Psychologii Praktycznej / 2004 http://psyjournal.ruE.Bik. Percepcja skóry podczas wczesnych relacji z obiektami. Przeczytane na 25. Międzynarodowym Kongresie Psychoanalitycznym, lipiec 1967/w przekładzie Shutkovej A.E. //Międzynarodowe J. Psycho-Anal., 1968, 49:484-486 (IJP).Bion UR. Teoria myślenia / Tłumaczenie Z. Babloyana. Dziennik psychologii praktycznej i psychoanalizy/2008 http://psyjournal.ruBion U.R. Różnica między osobowością psychotyczną a niepsychotyczną - Journal of Practical Psychology and Psychoanalytics / 2008 Bowlby D. Teoria przywiązania. Wydawca: Gardariki, 2003, 477 s. Britton R. Brakujące ogniwo: seksualność rodzicielska w89-108.