Od autora: Artykuł ten jest jedną z pierwszych publikacji na temat coachingu systemowego w Rosji. Artykuł ukazał się w wersji skróconej w 2005 roku, w rosyjskojęzycznej wersji jednego z międzynarodowych magazynów kolorowych. Dziś zwracamy uwagę na pełną wersję tego artykułu. …Moskwa. Nowoczesne centrum biznesowe. W biurze podobnym do setek innych, ale z dziwnym napisem „konsultant trenerski”, dwie osoby, mężczyzna i kobieta, siedzą na krzesłach naprzeciw siebie i cicho rozmawiają. Anya Petrova, sekretarka szefa firmy „N”, przelatuje obok biura już po raz trzydziesty – nie mniej – tego dnia ze stertą papierów i niedokończoną filiżanką kawy, a przez lekko uchylone drzwi słyszy sympatycznego mężczyznę głos. „Chcę, żebyś wiedział, jak będę z tobą pracować. Będę z tobą pracować na dwóch poziomach. Na szczerym, ludzkim poziomie, lubię cię… (Anya nagle zatrzymuje się i słucha – co za intryga!)… i naprawdę chcę ci pomóc!” Anya na palcach podchodzi do drzwi i widzi, że mężczyzna ekspresyjnie kładzie dłoń na piersi w okolicy serca. „A na poziomie intelektualnym (celowo zauważalnie dotyka czoła drugą ręką) – nie obchodzi mnie to. Na szczerym, ludzkim poziomie naprawdę chcę ci pomóc, naprawdę to robię! Poziom „mózgowy” – wszystko jedno: jednego klienta więcej – jednego mniej”. Cóż, bezczelne! - Anya jest psychicznie oburzona zza drzwi. Po krótkiej przerwie mężczyzna kontynuuje. „Czy wiesz, co ci to daje? Wolność. Ponieważ nie chcę od ciebie niczego. Chcę dać ci coś pożytecznego. Chcę znaleźć z tobą rozwiązanie ty nic." Pauza. – Czy jasne jest, co mówię? Kobieta na krześle naprzeciwko patrzy na mężczyznę z zainteresowaniem, pochyla się lekko do przodu i kiwa głową na znak zgody. Anya też jest za drzwiami. Mężczyzna kontynuuje. „Jest „coaching gołębi”, kiedy to niezależnie od tego, co mi powiesz, mówię „och!”, „aha!”, a wszystko to kiwam głową. rób to. Jeśli przyjdziesz do mnie, zmienisz się. Jeśli będziesz ze mną pracować, zmienisz się! W końcu coaching to nauka. Nie zapomnisz smaku truskawek. poza ciałem fizycznym jest to wynik uczenia się poprzez doświadczenie wszystkiego: tego, jak myślimy, jak reagujemy na zdarzenia. A coaching może zmienić to, czego nauczyliśmy się poprzez doświadczenie.”… Jakie to ciekawe i niezrozumiałe! „Coaching”, „truskawki”, „doświadczenie” – myśli Anya. ...Drzwi, nie mogąc wytrzymać oparcia się na nich Anyi, nagle i ze skrzypieniem przesuwają się do przodu. Anyi udaje się wycofać na korytarz i karcąc się za ciekawość, biegnie z papierami do szefa... Anna niespodziewanie dla siebie znalazła się jako świadek pracy profesjonalnego konsultanta-coacha. Początek sesji coachingowej, który Anna usłyszała i zobaczyła i który tak ją zaskoczył, został zbudowany zgodnie ze wszystkimi kanonami coachingu skoncentrowanego na rozwiązaniach, czyli coachingu systemowego – najbardziej obiecującego i skutecznego kierunku współczesnego coachingu. Przyjrzymy się temu kierunkowi w coachingu bardziej szczegółowo, ale nieco później, ale na razie odpowiemy na pierwsze pytanie: Czym jest coaching? Jedna z definicji coachingu brzmi: „coaching to proces skoncentrowany na rozwiązaniach, zorientowany na wyniki i systematyczny proces współpracy, w którym coach promuje poprawę wyników, doświadczenia życiowego, niezależnego uczenia się i rozwoju osobistego u osób z normalnej (tj. nieklinicznej) populacji.” (dr Anthony Grant, założyciel i dyrektor katedry psychologii coachingu na Uniwersytecie w Sydney). Analizując teorie, metody i techniki stosowane w coachingu, a także listę problemów i zadań rozwiązywanych za jego pomocą, śmiało można powiedzieć, że najbliższe Jego znaczeniu jest „doradztwo zawodowe i wsparcie psychologiczne działań”. Zasadniczo coaching jest rodzajem doradztwa zawodowego. Dlaczego coaching jest tak poszukiwany przez społeczeństwo?badania i wnioski amerykańskich naukowców.1. Potrzeba poradnictwa zawodowego jest większa niż potrzeba psychoterapii. Kariera to coś więcej niż sposób na zarabianie pieniędzy. Kariera ma wpływ na całe życie człowieka. Role zawodowe są ściśle powiązane z innymi ważnymi rolami ludzkimi. „Poziom dochodów, stres, tożsamość społeczna, uznanie, wykształcenie, ubiór, hobby, zainteresowania, wybór przyjaciół, styl życia, miejsce stałego zamieszkania, a nawet cechy osobowości są powiązane z życiem zawodowym danej osoby” – piszą eksperci ds. doradztwa zawodowego Herr i Cramer, 1996 One Mogę sobie wyobrazić, jaką nierównowagę czasami osiąga życie współczesnego człowieka, jeśli coś nie układa się w jego karierze! Dlatego nie do przecenienia jest rola doradztwa zawodowego (coachingu) jako systemu wsparcia i rozwoju człowieka. Doradztwo zawodowe zajmuje się wewnętrznym i zewnętrznym światem jednostki, podczas gdy większość innych podejść doradczych zajmuje się wyłącznie wydarzeniami wewnętrznymi.2. Doradztwo zawodowe może służyć celom terapeutycznym. Istnieje pozytywny związek pomiędzy karierą danej osoby a zdolnościami adaptacyjnymi. Klienci coachingu, którzy pomyślnie rozwiązują problemy zawodowe, mogą zdobyć umiejętności i pewność siebie, aby podejmować wyzwania w innych obszarach. Mogą poświęcić więcej energii na rozwiązywanie problemów niezwiązanych z karierą właśnie dlatego, że wyjaśnili swoje cele zawodowe. Wielu badaczy twierdzi, że poradnictwo zawodowe i poradnictwo osobowości są ze sobą nierozerwalnie powiązane i często powinny być prowadzone łącznie. Na przykład, jeśli kobieta straciła pracę i obawia się, że nie znajdzie innej, to jednocześnie staje przed problemem kariery zawodowej i problemem wysokiego lęku, może też spotkać się z brakiem zrozumienia swoich doświadczeń i brakiem niezbędnego wsparcia w swoim kręgu bliskich osób. Gdyby została klientem konsultanta coachingowego, wówczas praca z nią budowana byłaby w dwóch kierunkach: wypracowaniu skutecznej ścieżki kariery oraz wspieraniu jej determinacji, by odważnie stawiać czoła i pokonywać problemy emocjonalne związane ze znalezieniem nowej pracy czy zmianą kierunku życia. Twórca pierwszej metody psychoterapii grupowej – psychodramy, dr Jacob Levy Moreno zażartował kiedyś, mówiąc: „...dla kogo jest psychodrama? Każda osoba, która ma lub miała rodziców!” Parafrazując Moreno, można zauważyć, że coaching przydaje się wszystkim osobom, które choć raz poszły do ​​pracy! Z historii coachingu według jednej wersji coaching pojawił się w latach 80. XX wieku w USA. Doradca finansowy Thomas J. Leonard odkrył w swojej pracy, że wielu jego klientów potrzebuje czegoś więcej niż tylko umiejętności planowania finansowego. Zadawali mu różne pytania dotyczące jego kariery i planów życiowych. Nawiązując do pracy, jaką Leonard prowadził ze swoimi klientami, użył sportowego terminu „coaching”, pochodzącego od angielskiego słowa „coach” – trener, mentor, tutor. Z biegiem czasu ten rodzaj doradztwa stawał się coraz bardziej popularny, wykraczając poza doradztwo finansowe. W 1992 roku Leonard założył Uniwersytet Coachingu; jest to obecnie jedna z największych na świecie organizacji nauczających coachingu. Według innej wersji, podzielanej przez wielu praktyków akademickich, w tym dr Anthony’ego M. Granta, coaching w pewnym sensie powstał „znikąd”. Takie podejście do planowania i wdrażania pozytywnych zmian stosowało wiele osób, które odniosły sukces. Teoretyczne podstawy tego podejścia leżą przede wszystkim w pracach wielkiego psychoterapeuty, lekarza medycyny Miltona Ericksona na temat hipnozy i komunikacji oraz szeregu teorii. innych znanych psychoterapeutów, powstałych w latach 50. - 70. XX w., a także badania z zakresu psychologii poznawczej i prace Alfreda Korzybskiego dotyczące semantyki ogólnej. Takie podejście nazywa się coachingiem skoncentrowanym na rozwiązaniach lubcoaching systemowy. Obecnie coaching systematyczny jest jedną z najbardziej zaawansowanych i skutecznych technologii doradztwa zawodowego. Jego popularność rośnie zarówno wśród klientów, jak i profesjonalistów. Wielu świetnych coachów, będących zwolennikami innych podejść coachingowych, włącza do swojej praktyki podstawy i techniki systematycznego coachingu. Kierują się prostą zasadą – pomagając ludziom trzeba być jak najbardziej skutecznym w jak najkrótszym czasie! Kluczowe założenia coachingu skoncentrowanego na rozwiązaniach (zwanego dalej coachingiem systemowym) opierają się na kilku założeniach. Ważne jest, aby konsultant pamiętał, że: Zmiana jest ciągła i nieunikniona. Zmiany idą z wielu różnych stron. Małe zmiany prowadzą do dużych. Osoba już wie, co musi zrobić, aby rozwiązać swój problem, który skierował go do specjalisty. po prostu nie wie, że o tym wie. Nawet stary problem ciągle się nie pojawia. Zawsze są wyjątki. Jeśli ktoś wie, do czego dąży, łatwiej będzie mu to osiągnąć. Wyobrażając sobie swoją przyszłość, pomoże sobie ją znaleźć. Osoba żyje w kontekście (na przykład rodzina, szkoła, grupa robocza). Objawy i problemy są wyrazem wewnętrznych procesów jednostki, a także procesów interakcji i relacji między ludźmi. Paradoksalne podejście do coachingu Skuteczny coach przyjmuje paradoksalne podejście do pracy ze swoimi klientami: jest po stronie. rzeczywistości, a nie po stronie zmian. W pewnym sensie kontynuuje tradycję wspomnianego Miltona Ericksona, którą rozpoczął jako młody człowiek pomagając ojcu w pracach domowych. Muszę jednak powiedzieć, że w młodości Milton Erickson chorował na polio i był przez tę chorobę bardzo osłabiony, przez pewien czas poruszał się o lasce. Tak więc pewnego dnia jeden z byków nie chciał iść do straganu. Ojciec ciągnął go w jedną stronę, a on ciągnął ojca w drugą. Milton Erickson zobaczył to zdjęcie, przyjrzał się bliżej i szybko oceniając sytuację, poprosił tatę, aby się odsunął i… chwycił byka za ogon! Byk zdziwiony taką bezczelnością wbiegł na stragan!.. Milton Erickson dorósł, został lekarzem i zastosował to podejście jako jedną z najważniejszych strategii generowania pozytywnych zmian w życiu swoich pacjentów. Właśnie w taki sposób działania kieruje się coach po przeszkoleniu zawodowym. Podejście systemowe: Coach jest szkolony, aby w szczególny sposób patrzeć na siebie i klienta, jego sytuację i problemy. Inaczej mówiąc, profesjonalny coach potrafi pracować na kilku poziomach percepcji. Doktor med. Gunhard Weber, dyrektor Instytutu Rozwiązań Systemowych w Wiesloch, czołowy ekspert w dziedzinie pracy z systemami i mój nauczyciel, przedstawił zwięzłą metaforę pozwalającą zrozumieć, czym jest, a czym nie, profesjonalny systemowy pogląd na sytuację. Porozmawiajmy o temacie tak niekochanym przez wiele kobiet jak piłka nożna i wyobraźmy sobie, że pewna osoba, która nie ma pojęcia o piłce nożnej, chcąc zabić czas, włącza telewizor i ogląda transmisję meczu piłkarskiego. I tak się złożyło, że w transmisji pojawia się błąd i działa tylko jedna kamera wideo nagrywająca sędziego. Widz widzi, jak przez zielone pole biegnie mężczyzna ubrany w czarny T-shirt i szorty pada mokry śnieg, ma mokre ubranie, jest mu zimno, ale nie spieszy mu się z opuszczeniem boiska, ale zrywa się, macha rękami, gwiżdże i coś krzyczy. Widz patrzy na obcego mężczyznę przez pięć minut i stwierdza, że ​​przed nim stoi osoba chora psychicznie. I nie jest to pogląd systemowy. Ale wyobraźmy sobie, że kamerzysta filmujący sędziego otrzymał polecenie filmowania wszystkiego, co dzieje się na boisku. A nasz widz, nie znając gry i zasad, powoli je zrozumie. Zobaczy na przykład, że na boisku jest wielu ludzi ubranych w T-shirty i szorty. I że człowiek z gwizdkiem gwiżdże i krzyczy, gdy jeden z biegnących przez pole powali drugiego. I że celem gry jest zdobycie jak największej liczby bramek dla przeciwnika. A jeśli kamerzysta filmuje także fanów, to widzaprzekona się, że większość z nich kibicuje drużynie w białych strojach. Jeden gol – trybuny się cieszą, drugi – cieszą się. Mecz się skończył, a kibice odeszli ze smutkiem. Nie jest jasne dlaczego, jeśli nie wiadomo, że w poprzednim meczu drużyna w białych strojach przegrała z wynikiem 3:0. Pogląd ten ma charakter systemowy. „Zwykły” coach uważa, że ​​jego zadaniem są pozytywne zmiany w życiu klienta. Coach zorientowany systemowo rozumie, że zadaniem klienta jest wprowadzanie pozytywnych zmian w życiu klienta. Ponadto coach ma pewność, że życie człowieka i on sam może się zmienić tylko poprzez działania. Zadaniem coacha (w ramach spotkania-sesji coachingowej) jest stworzenie warunków do przygotowania klienta do działania. Zatem sportowiec trenuje na siłowni pod okiem doświadczonego trenera, ale rywalizuje sam, a mimo to praca jego mentora błyszczy na jego medalach. Jednocześnie od trenera wymaga się zrozumienia natury ludzkiej: musi pamiętać, że zmiany, nawet te pozytywne, są tym, czego ludzie się boją. Wyobraź sobie: do coacha przychodzi klient – ​​osoba odnosząca sukcesy, która naprawdę chce zmiany, a bardzo się jej boi. Z reguły taki klient nie stawia czoła swojemu problemowi, unika go. A jedną z rzeczy, które coach stara się dać osobie, jest postawienie jej twarzą w twarz z problemem i upewnienie się, że on, klient, rozwiąże swój problem. problem z godnością. Prawdziwe historie Tatiana Władimirowna Makhina – trenerka biznesu, konsultantka-coach, kandydatka nauk psychologicznych, Obnińsk, obwód kałuski. Po raz pierwszy pojawiła się myśl o zwróceniu się o pomoc do profesjonalisty w dziedzinie doradztwa coachingowego stanąłem przed problemem wyboru dalszego rozwoju zawodowego i poszukiwania wewnętrznych zasobów, aby zmienić swoją niezadowalającą sytuację zawodową. Sytuacja, która rozwinęła się w pracy, pod wieloma względami mi nie odpowiadała. Ale jednocześnie przez długi czas nie odważyłem się niczego zmieniać. Ogarnęły mnie wątpliwości, niepewność, czy uda mi się dokonać właściwego wyboru i nie popełnić błędu. Współpraca z coachem pomogła mi: dostrzec perspektywy, odnaleźć w sobie zasoby, usunąć wątpliwości i niepokoje, wypracować cele rozwoju zawodowego, nakreślić pierwsze kroki, które musiałam podjąć, aby ruszyć w kierunku, którego potrzebowałam, oprócz strategicznego zadań życiowych, z prośbą o rozwiązanie mniejszych, taktycznych problemów kieruję do konsultanta coachingowego. Przykładowo w zarządzaniu ludźmi trudno było mi kontrolować i żądać wykonania powierzonych zadań. Praca z coachem pomogła mi dostosować styl zarządzania i skuteczniej komunikować się z pracownikami oraz zarządzać. Ogólnie rzecz biorąc, zaczęłam bardziej uważać na swój czas, który de facto nie wystarcza na osiągnięcie moich celów, nabrałam większej pewności siebie. obraną ścieżkę i teraz szybciej radzę sobie z wieloma trudnymi sytuacjami życiowymi, ponieważ wiem, jak mogę sobie pomóc, ponieważ trener również daje mi takie narzędzia Natalya Nikolaevna Tararukhina, kierownik ds. Szkoleń, konsultant trenerski, menedżer HR JSC Akvion ”, Moskwa Wcześniej czy później człowiek staje przed koniecznością dokonania wyboru. Wybór tego, czego chce od życia. Kim i czym chce być? Czego on do tego potrzebuje? W pewnym momencie mojego życia znalazłem się w trudnej sytuacji. Kiedy zdałem sobie sprawę, że nie mogę już TAK żyć, ale nadal nie wiem, JAK inaczej. Moje nerwy są napięte. Pracowałem dość długo w jednej firmie. Procesy pracy zostały doprowadzone do automatyzacji. Szefowie nie byli w stanie zapewnić mi alternatywy i zaczęło się wypalenie zawodowe. Niezadowolenie z pracy zaczęło odbijać się na relacjach rodzinnych. Nie trzeba już było liczyć na zrozumienie i pomoc bliskich. Zaczęły się dolegliwości fizyczne. Wydawało się, że nikt mnie nie rozumie, ani w pracy – koledzy, ani w domu – w rodzinie, ani ja sama. Miałam wówczas szczęście studiować w Instytucie Efektywnego Treningu, gdzie poznawałam coaching. Na zajęciach z konsultantem coachingowym Aleksiejem Geraszczenką udało mi się zrozumieć, czego chcę, określić dla siebie cel i metody jego osiągnięcia. mógłbymzrozumieć, czego potrzebuję, aby żyć inaczej, określić, jak chcę żyć. Teraz sama jestem trenerem. Pomagam ludziom zrozumieć siebie. Yana Leonidovna Kaplun, kierownik ds. szkoleń, konsultant trenerski, wiodący menedżer ds. szkoleń personelu, Mosttransagentstvo JSC, Moskwa „Skąd mogę znaleźć inspirację i siłę?”, zapytała mnie koleżanka „Nie wiem”. „Co się dzieje, jakiś ciężar problemów nagli” – kontynuowała. Nagle wyraźnie przypomniało mi się moje pierwsze wrażenie, gdy kiedyś zadałam podobne pytanie konsultantowi coachowi. Prostota, logika i poprawność pytań coacha w procesie komunikacji były po prostu niesamowite, przyczyny niespójności moich własnych pragnień i celów stały przede mną w pełnym świetle. W procesie dalszej komunikacji zaczęło pojawiać się długo oczekiwane uczucie spokoju z dawno zapomnianym uczuciem wewnętrznego ciepła. Czując się silniejsza i bardziej zdeterminowana, po serii spotkań z konsultantką udało mi się zrealizować swoje cele, zrozumieć siebie, dowiedzieć się, co jest dla mnie dobre, stosując proste techniki zmobilizowania wewnętrznej siły. Doszłam do wniosku, że mam szczęście. Spotkałem profesjonalnego coacha. Czym jest coaching? Coaching trudno opisać słowami, trzeba spróbować spróbować na sobie, a jeśli w trakcie procesu coachingowego poczujesz niezrozumienie, presję, zobaczysz, że nie zmierzasz w stronę własnych celów, Twoja przyszłość wydaje się niejasna, wiedz na pewno że nie komunikujesz się z coachem. Co o tym myślisz? Jak szukać i znaleźć coacha w Rosji, a nawet na świecie, dzielą się na trzy kategorie - wykwalifikowani konsultanci psychologiczni lub psychoterapeuci specjalizujący się w coachingu. Konsultującym psychologiem lub psychoterapeutą możesz zostać po ukończeniu wyższego wykształcenia medycznego, psychologicznego lub pedagogicznego, odbywszy szkolenie w jednym z instytutów psychoterapii. Z reguły specjaliści ci mogą świadczyć usługi najwyższej jakości, ze względu na fakt, że posiadają podstawowe wykształcenie psychoterapeutyczne – szkolenie trwa zwykle 2-3 lata i wynosi średnio 1450 ac. godziny. Jednak liczba godzin może się znacznie różnić w zależności od metody, której się uczą. Duża liczba godzin szkoleniowych w ramach tego szkolenia oraz szkolenia praktycznego pod okiem superwizora – specjalnie przeszkolonego i doświadczonego mentora również przyczyniają się do wysokiej jakości szkolenia. Ponadto wiele instytutów psychoterapeutycznych i szkoleniowych oferuje osobne programy szkolenia trenerskiego które uwzględniają międzynarodowe standardy treningu coachingowego, w oparciu o metodę psychoterapeutyczną, która leży u podstaw jednego lub drugiego modelu coachingu, średnio od 150 do 210 ac. godzina. I tak na rynku dostępne są: Coaching Gestalt (z terapii Gestalt); coaching systemowy (od poradnictwa systemowego i psychoterapii); Coaching NLP (odpowiednio z NLP) i wiele innych. itp. Kategoria druga – konsultanci coachowie, którzy zostali przeszkoleni według programów zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Coachingu, od 150 ac. godzin, na podstawie wyższego wykształcenia. Kategoria trzecia – konsultanci trenerscy, którzy zostali przeszkoleni na kursach mistrzowskich przez wiodących specjalistów zagranicznych i/lub krajowych. Liczba godzin zależy od tego, w ilu seminariach uczestniczyła dana osoba, nie ma jednolitych międzynarodowych standardów szkolenia trenerów, co stanowiłoby solidną wytyczną dla wszystkich bez wyjątku szkół psychologii praktycznej i byłoby przez nie wspierane dlatego niezwykle ważne jest, aby zabezpieczyć się przed coachingiem niskiej jakości. Jak? Poproś coacha o dokonanie autoprezentacji. Zwróć uwagę na doświadczenie i rekomendacje. Poproś o wyjaśnienie, w jaki sposób będzie przebiegał coaching. Żadne z Twoich pytań, w granicach przyzwoitości, nie powinno dezorientować coacha. Sam musisz pamiętać, że dobry coaching to krótkotrwały coaching jakby mówi o jego umiejętnościach: „moim zadaniem jest pozostać bez pracy”. Tak więc cykl spotkań coachingowych trwa od 5 do.